تاریخ انتشار
پنجشنبه ۱۳ ارديبهشت ۱۴۰۳ ساعت ۱۲:۰۴
کد مطلب : ۴۷۵۴۲۶
سد شیو کجاست و چرا باید ساخته شود؟
داستان غم‌انگیز سد شیو باشت
۰
کبنا ؛احداث سد شیو واقع در ۶۰ کیلومتری غرب دوگنبدان، روستای گل بابکان در حوضه فرعی جراحی زهره حدفاصل باشت در استان کهگیلویه و بویراحمد و بخش رستم نورآباد ممسنی استان فارس یکی از دغدغه‌های اصلی مردم و مسئولان استان کهگیلویه و بویراحمد است که انتظار تکمیل آن را در دولت سیزدهم دارند.
به گزارش کبنا، محل سد مخزنی شیو واقع در ۶۰ کیلومتری غرب دوگنبدان، روستای گل بابکان در حوضه فرعی جراحی زهره حدفاصل باشت در استان کهگیلویه و بویراحمد و بخش رستم نورآباد ممسنی استان فارس بوده است.
سد مخزنی شیو یکی از طرح‌های مهم مهار آب‌های سطحی در سطح استان است. سد مخزنی شیو باهدف تنظیم آب از حوزه رودخانه زهره به‌منظور تأمین نیازهای آب آشامیدنی، کشاورزی و صنعت شهرستان‌های گچساران، باشت و رستم در استان فارس اجرا خواهد شد.
با بهره‌برداری از این طرح آب کشاورزی مناطق کوپن، کناره از توابع نورآباد استان فارس، چالموره، لیراب، خان احمد، علی‌آباد از توابع شهرستان باشت و امامزاده جعفر از توابع شهرستان گچساران آبیاری می‌شود.
سد شیو باهدف مهار و کنترل سیلاب‌های رودخانه شیو با حجم ۵۵ میلیون مترمکعب و با تراز نرمال ۹۴۷ متر از سطح دریا با تنظیم سالیانه ۹۷.۴ میلیون مترمکعب از آورد ۱۵۸ میلیون مترمکعبی رودخانه شیو به‌منظور تأمین آب شرب، صنعت، کشاورزی و توسعه گردشگری و بهبود محیط‌زیست مطالعه شد.
عملیات اجرایی احداث سد خاکی از نوع سنگ‌ریزه‌ای شیو بر روی رودخانه شیو در روستای حسین‌آباد از توابع شهرستان باشت با ارتفاع ۶۵ متر و طول تاج ۷۸۹ متر اجرا می‌شود.
داستان غم‌انگیز شیو
استان کهگیلویه و بویراحمد علی‌رغم داشتن حدود یک درصد مساحت کشور با بارندگی سالیانه بیش از ۱۱ میلیارد مترمکعب و روان آب هشت و نیم میلیارد مترمکعب قریب به ۱۰ درصد توان آبی کل کشور را دارا است.
استان با دارابودن حدود ۲۶۰ هزار هکتار اراضی زراعی و باغی، تنوع آب‌وهوایی منحصربه‌فرد در زمینه تولید انواع محصولات کشاورزی، دامی، گیاهان دارویی، آبزی‌پروری، زنبورعسل، گلخانه و غیره در صورت ایجاد زیرساخت‌های توسعه کشاورزی به‌ویژه مهار و انتقال آب به اراضی می‌تواند علاوه بر ایجاد اشتغال پایدار کلیه نیازهای غذایی خود را تأمین و زمینه صدور انواع محصولات کشاورزی به سایر استان‌ها و کشورهای همسایه را فراهم کند.
بارش‌های استان اغلب در ماه‌های آذر، دی، بهمن، اسفند و فروردین روی می‌دهد و در فصل بهار و تابستان که بیشترین نیاز و مصرف آب وجود دارد و هیچ‌گونه بارندگی در سطح استان اتفاق نمی‌افتد.
اینجاست که متخصصین علوم آب و هیدرولوژی تنها گزینه علمی و مدیریتی جهت تأمین آب کشاورزی، صنعت، شرب، خدمات و گردشگری در استان کهگیلویه و بویراحمد را مهار آب‌های سرگردان می‌دانند.
مهار آب در زاگرس تنها از طریق احداث سدهای مخزنی است تا بتوان سیلاب‌ها را کنترل نموده و از بروز خسارت‌های بارندگی و سیل جلوگیری و آب حاصل از آن را برای فصل خشک در اختیار کشاورزان و صنایع قرارداد.
احداث سد شیو بهترین راه‌حل تنش‌های آبی روستاهای شهرستان باشت بوده است، اما این طرح حذف و پیگیری نشد و طرح آبرسانی پمپاژ ایستگاه‌های پمپ آب شهر باشت جایگزین آن شد، گزینه‌ای حداقلی که جوابگوی نیازهای شرب و کشاورزی و صنعت شهرستان باشت نخواهد بود.
این سد باهدف بهبود و توسعه کشاورزی در دشت‌های باشت، تأمین نیاز آب شرب و صنعت منطقه طراحی شد، و از سال ۱۳۹۰ تا ۹۴ در دستور کار قرار داشت.
سال ۱۳۹۰ استاندار وقت کهگیلویه و بویراحمد خبر از اتمام فاز اول مطالعات سد شیو با هزینه چهار میلیارد و ۲۰۰ میلیون ریال خبر داد و افزود: برای مطالعات فاز دوم این سد نیز حدود هفت میلیارد ریال باید هزینه شود.
استاندار وقت کهگیلویه و بویراحمد اظهار کرد: سد "شیو" با اعتبار ۷۰۰ میلیارد ریال باهدف تأمین آب کشاورزی، شرب و صنعت دو شهرستان باشت و بخشی از گچساران احداث می‌شود. عملیات اجرایی این سد پس از تکمیل مطالعات فاز دوم در سال ۹۱ آغاز می‌شود.
تنگ شیو ممسنی نام یکی از رودخانه‌های استان فارس است. سرچشمه رود، تنگه گجستان است که در مرز استان کهگیلویه و بویراحمد و استان فارس قرار دارد. این تنگه در دامنه سردسیری کوه «زرآورد» قرار دارد که چشمه‌ای پر آب در آن می‌جوشد.
۲۶ آبان سال ۱۳۹۳ پیمانکار پروژه مشخص شد. کنسرسیوم قرارگاه خاتم‌الانبیا شاخه سپاه سد به‌عنوان پیمانکار، شرکت مهندسی مشاور سکو به‌عنوان مشاور و شرکت ساینومک چینی به‌عنوان فاینانسر و تأمین‌کننده مالی با قرارداد ۷۲۳ میلیون یوان چین به‌عنوان برنده مناقصه اعلام شد. بانک کشاورزی بانک عامل طرح شو، باتوجه‌به مشخص‌شدن قیمت کنسرسیوم نسبت به اصلاح مجوز کمیسیون ۲۱۵ به میزان ۱۳۰ میلیارد ریال همچنین مشخص‌شدن بانک عامل و مجوز شورای اقتصاد اقدام شد.
مجوز شورای‌عالی اقتصاد در ۲۷ اسفندماه سال ۱۳۹۳ به مبلغ ۸۶۱ میلیون یوان چین از طرف سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور صادر گردید که پس از مجوز بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران، بررسی اسناد از طرف بیمه ساینا شور، مشخص‌شدن بانک عامل چین و گشایش اعتبار LC و همچنین مشخص‌شدن وضعیت تملک اراضی مردم منطقه پیش‌بینی شد که عملیات اجرای طرح آغاز شود.
با وجود مشخص‌شدن پیمانکار طرح، مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای کهگیلویه و بویراحمد در سال ۱۳۹۵ خبر از عدم احداث سد داد. "علی لطفی" در روز نهم تیرماه ۹۵ گفت: بر اساس تصمیم جدید وزارت نیرو، "سد شیو گچساران" دیگر ساخته نمی‌شود و بجای آن طرح جایگزینی اجرایی می‌شود. در طرح جایگزینی، ایستگاه‌های پمپاژ اجرا و در فاز اول بیش از ۳ هزار هکتار از اراضی کشاورزان به زیر آب می‌رود.
با احداث سد شیو بیش از ۱۴ هزار هکتار از زمین‌های کشاورزی باشت زیر آب می‌رفت، اما طرح پمپاژ آب شهرستان باشت فقط ۳ هزار هکتار از این زمین‌ها را پوشش می‌دهد. چرا سد شیو که می‌توانست عامل تحول در باشت باشد و اگر مسئولان امر از جمله نماینده مردم و دولت پیگیری می‌کردند تاکنون این سد به بهره‌برداری رسیده بود.
جایگزینی طرح پمپاژ آب با سد شیو غیرکارشناسی بود
شهرستان باشت یکی از مناطق سکونتگاهی انسان از دوره‌های کهن تاریخ تاکنون بوده که با وجود پتانسیل‌های زیاد به دلیل بی‌توجهی‌های دولت‌های گذشته از توسعه عقب ماند.
شهرستان باشت علی‌رغم برخورداری از منابع قابل‌توجه آب با مشکلاتی نظیر تنش آبی مواجه است. سال‌های زیادی است که با شروع فصل گرما بیش از ۵۰ روستای شهرستان باشت با مشکل تنش آبی مواجه می‌شود، از طرفی شغل اکثر مردم این شهرستان کشاورزی است و پایداری آب کشاورزی یکی از نیازهای مهم مردم این منطقه است.
نماینده مردم شهرستان‌های گچساران و باشت در مجلس شورای اسلامی ساخت سد شیو باشت در این شهرستان را ضروری دانست و گفت: بیش از ۱۰ هزار میلیارد ریال برای ساخت این طرح آبی نیاز است.
سید ناصر حسینی‌پور افزود: در صورت ساخت این سد ۱۴ هزار و ۵۰۰ هکتار از زمین‌های کشاورزی این شهرستان آبیاری خواهد شد.
وی بیان کرد: جایگزین طرح آبرسانی پمپاژ ایستگاه‌های پمپ آب شهر باشت در طی سال‌های گذشته به‌جای سد شیو در این شهرستان یک کار اشتباه از سوی متولیان امر بود.
حسینی‌پور اظهار کرد: تاکنون برای طرح آبرسانی پمپاژ ایستگاه‌های پمپ آب شهر باشت بیش از چهارهزار ۵۰۰ میلیارد ریال هزینه شده است.
نماینده مردم شهرستان‌های گچساران و باشت در مجلس شورای اسلامی گفت: در صورت تکمیل این طرح بیش از سه هزار ۵۶۰ هکتار از زمین‌های کشاورزی امام ضامن باشت آبیاری خواهند شد.
حسینی‌پور ادامه داد: هم اکنون بیش از یک هزار و ۷۰ میلیارد ریال پیمانکار برای ساخت طرح آبرسانی پمپاژ ایستگاه‌های پمپ آب شهر باشت طلبکار است و طبق نظر کارشناسان برای تکمیل این طرح بیش از هشت هزار میلیارد ریال دیگر اعتبار نیاز است.
وی ابراز کرد: این طرح آبی با بیش از ۱۲ هزار میلیارد ریال اعتبار بیش از سه هزار و۵۶۰ هکتار زمین را آبیاری خواهد کرد درحالی‌که با ساخت سد شیو به مدت چهار سال ۱۴ هزار و ۵۰۰ هکتار از زمین‌های کشاورزی آبیاری خواهد شد.
نظر وزیر نیرو در خصوص سد شیو
۲۶ تیرماه سال گذشته، وزیر نیرو دررابطه‌با سد شیو، تصریح کرد: دولت سیزدهم تمام تلاش خود را برای آبرسانی به مناطق محروم و کم‌برخوردار کشور انجام داده است.
علی‌اکبر محرابیان عنوان کرد: باتوجه‌به تنش آبی شهر باشت طرح اضطراری آبرسانی به این شهر پس از صدور مجوزهای لازم اجرا خواهد شد.
وی تأکید کرد: درصورتی‌که سد شیو باشت از لحاظ فنی و مسائل کارشناسی مشکلی نداشته باشد عملیات اجرایی آن آغاز خواهد شد.
سد شیو در دست پیگیری است
استاندار کهگیلویه و بویراحمد گفت: سد شیو در دست پیگیری است که این استان و استان فارس هر دو از آن بهره‌مند خواهند شد.
احمدزاده ابراز کرد: با بهره‌برداری از این سد کشاورزی منطقه رونق جدی خواهد گرفت و قرار است ۳۵ هزار هکتار زمین را آبیاری کند.
وی ادامه داد: مطالعات آن تمام شده و با وجودی که محل استقرار آن در استان فارس قرار دارد؛ ولی بهره استان کهگیلویه و بویراحمد از این سد نسبت به فارس بیشتر است.
احمدزاده بیان کرد: طرح جامع آن قرار است از منطقه باشت تا خان احمد و دشت امامزاده جعفر لوله‌کشی شود و آب آن ثقلی است و مناطق استان از جمله باشت و روستاهای اطراف آن، کوپن و ممسنی و دهنوها در فارس را متحول می‌کند.
سد مخزنی شیو یکی از طرح‌های مهم مهار آب‌های سطحی در سطح استان بشمار می‌رود که با هدف تنظیم ۸۱ میلیون مترمکعب آب از حوزه رودخانه زهره به‌منظور تأمین نیازهای آب آشامیدنی، کشاورزی و صنعت شهرستان‌های گچساران، باشت و رستم در استان فارس اجرا خواهد شد.
شیو در یک نگاه
سد شیو باهدف مهار و کنترل سیلاب‌های رودخانه شیو با حجم ۵۵ میلیون مترمکعب و با تراز نرمال ۹۴۷ متر از سطح دریا با تنظیم سالیانه ۹۷.۴ میلیون مترمکعب از آورد ۱۵۸ میلیون مترمکعبی رودخانه شیو به‌منظور تأمین آب شرب، صنعت، کشاورزی و توسعه گردشگری و بهبود محیط‌زیست مطالعه شد.
این سد با اخذ تمام مجوزهای لازم از جمله تخصیص آب، زیست‌محیطی، پدافند غیرعامل و موارد دیگر در سال ۱۳۹۱ با تکمیل مطالعات وارد فاز اجرایی شد که در دولت یازدهم قبل از عملیات اجرایی متوقف شد.
تأمین آب اراضی کشاورزی مستعد با کشت چهارفصل در شهرستان‌های باشت و گچساران (کهگیلویه و بویراحمد) و رستم (استان فارس) به میزان ۱۵ هزار هکتار، تأمین آب شرب باشت، تأمین آب صنایع و شهرک‌های صنعتی در مناطق پایین‌دست، تأمین آب طرح‌های گردشگری و توسعه صنعت گردشگری منطقه، تولید انرژی برقابی، بهبود محیط‌زیست رودخانه شیو از دستاوردهای اجرای این سد است.
ایجاد تولید، اشتغال پایدار و مستقیم به میزان حداقل ۳۰ هزار نفر در شهرستان‌های باشت، گچساران و رستم و استفاده ثقلی از آب بدون مصرف برق، کاهش فقر و بیکاری و جلوگیری از مهاجرت روستائیان به شهرها خواهد بود.
در اثر اجرای این سد سالیانه حداقل پنج هزار میلیارد تومان درآمد کشاورزی در سه شهرستان پایین‌دست حاصل خواهد شد که مستقیم به جوامع محلی و روستاها وارد خواهد شد.
نسبت فایده به هزینه طرح B/C بر اساس محاسبات صورت‌گرفته ۱.۵۳ خواهد بود که یکی از توجیه‌پذیرترین سدهای کشور است.
نوع سد خاکی با هسته رسی، ارتفاع سد ۵۸ متر، طول تاج ۷۸۹ متر، حجم مخزن ۵۵ میلیون مترمکعب و حجم کنترل سالیانه ۹۷.۴ میلیون مترمکعب است و اعتبار موردنیاز جهت اجرا و تکمیل طرح ۲۰ هزار میلیارد ریال و هم اکنون پیشرفت فیزیکی آن ۱۰ درصد است.
تحقق عدالت رویکرد غالب دولت مردمی سیزدهم است و تحقق آن در تمامی حوزه‌ها به‌ویژه حوزه تأمین منابع آبی پایدار ملموس است و امید است با وفاق و همدلی پنج سد آبریز، تنگ سرخ، پراشکفت، شیو و سقاوه به‌عنوان سدهای تأثیرگذار در استان کهگیلویه و بویراحمد ساخته شود تا مردم از نعمت آب در حوزه‌های مختلف بهره‌مند شوند و زمین‌های تشنه شهرستان‌های این استان سیراب شوند.
حجم آب تجدیدپذیر استان کهگیلویه و بویراحمد ۹ هزار ۲۲۳ میلیون مترمکعب است که یک هزار ۷۰ میلیون مترمکعب آن سالانه مهار می‌شود و ۹۰ درصد آن از استان خارج می‌شود.
به گزارش کبنا، محل سد مخزنی شیو واقع در ۶۰ کیلومتری غرب دوگنبدان، روستای گل بابکان در حوضه فرعی جراحی زهره حدفاصل باشت در استان کهگیلویه و بویراحمد و بخش رستم نورآباد ممسنی استان فارس بوده است.
سد مخزنی شیو یکی از طرح‌های مهم مهار آب‌های سطحی در سطح استان است. سد مخزنی شیو باهدف تنظیم آب از حوزه رودخانه زهره به‌منظور تأمین نیازهای آب آشامیدنی، کشاورزی و صنعت شهرستان‌های گچساران، باشت و رستم در استان فارس اجرا خواهد شد.
با بهره‌برداری از این طرح آب کشاورزی مناطق کوپن، کناره از توابع نورآباد استان فارس، چالموره، لیراب، خان احمد، علی‌آباد از توابع شهرستان باشت و امامزاده جعفر از توابع شهرستان گچساران آبیاری می‌شود.
سد شیو باهدف مهار و کنترل سیلاب‌های رودخانه شیو با حجم ۵۵ میلیون مترمکعب و با تراز نرمال ۹۴۷ متر از سطح دریا با تنظیم سالیانه ۹۷.۴ میلیون مترمکعب از آورد ۱۵۸ میلیون مترمکعبی رودخانه شیو به‌منظور تأمین آب شرب، صنعت، کشاورزی و توسعه گردشگری و بهبود محیط‌زیست مطالعه شد.
عملیات اجرایی احداث سد خاکی از نوع سنگ‌ریزه‌ای شیو بر روی رودخانه شیو در روستای حسین‌آباد از توابع شهرستان باشت با ارتفاع ۶۵ متر و طول تاج ۷۸۹ متر اجرا می‌شود.
داستان غم‌انگیز شیو
استان کهگیلویه و بویراحمد علی‌رغم داشتن حدود یک درصد مساحت کشور با بارندگی سالیانه بیش از ۱۱ میلیارد مترمکعب و روان آب هشت و نیم میلیارد مترمکعب قریب به ۱۰ درصد توان آبی کل کشور را دارا است.
استان با دارابودن حدود ۲۶۰ هزار هکتار اراضی زراعی و باغی، تنوع آب‌وهوایی منحصربه‌فرد در زمینه تولید انواع محصولات کشاورزی، دامی، گیاهان دارویی، آبزی‌پروری، زنبورعسل، گلخانه و غیره در صورت ایجاد زیرساخت‌های توسعه کشاورزی به‌ویژه مهار و انتقال آب به اراضی می‌تواند علاوه بر ایجاد اشتغال پایدار کلیه نیازهای غذایی خود را تأمین و زمینه صدور انواع محصولات کشاورزی به سایر استان‌ها و کشورهای همسایه را فراهم کند.
بارش‌های استان اغلب در ماه‌های آذر، دی، بهمن، اسفند و فروردین روی می‌دهد و در فصل بهار و تابستان که بیشترین نیاز و مصرف آب وجود دارد و هیچ‌گونه بارندگی در سطح استان اتفاق نمی‌افتد.
اینجاست که متخصصین علوم آب و هیدرولوژی تنها گزینه علمی و مدیریتی جهت تأمین آب کشاورزی، صنعت، شرب، خدمات و گردشگری در استان کهگیلویه و بویراحمد را مهار آب‌های سرگردان می‌دانند.
مهار آب در زاگرس تنها از طریق احداث سدهای مخزنی است تا بتوان سیلاب‌ها را کنترل نموده و از بروز خسارت‌های بارندگی و سیل جلوگیری و آب حاصل از آن را برای فصل خشک در اختیار کشاورزان و صنایع قرارداد.
احداث سد شیو بهترین راه‌حل تنش‌های آبی روستاهای شهرستان باشت بوده است، اما این طرح حذف و پیگیری نشد و طرح آبرسانی پمپاژ ایستگاه‌های پمپ آب شهر باشت جایگزین آن شد، گزینه‌ای حداقلی که جوابگوی نیازهای شرب و کشاورزی و صنعت شهرستان باشت نخواهد بود.
این سد باهدف بهبود و توسعه کشاورزی در دشت‌های باشت، تأمین نیاز آب شرب و صنعت منطقه طراحی شد، و از سال ۱۳۹۰ تا ۹۴ در دستور کار قرار داشت.
سال ۱۳۹۰ استاندار وقت کهگیلویه و بویراحمد خبر از اتمام فاز اول مطالعات سد شیو با هزینه چهار میلیارد و ۲۰۰ میلیون ریال خبر داد و افزود: برای مطالعات فاز دوم این سد نیز حدود هفت میلیارد ریال باید هزینه شود.
استاندار وقت کهگیلویه و بویراحمد اظهار کرد: سد "شیو" با اعتبار ۷۰۰ میلیارد ریال باهدف تأمین آب کشاورزی، شرب و صنعت دو شهرستان باشت و بخشی از گچساران احداث می‌شود. عملیات اجرایی این سد پس از تکمیل مطالعات فاز دوم در سال ۹۱ آغاز می‌شود.
تنگ شیو ممسنی نام یکی از رودخانه‌های استان فارس است. سرچشمه رود، تنگه گجستان است که در مرز استان کهگیلویه و بویراحمد و استان فارس قرار دارد. این تنگه در دامنه سردسیری کوه «زرآورد» قرار دارد که چشمه‌ای پر آب در آن می‌جوشد.
۲۶ آبان سال ۱۳۹۳ پیمانکار پروژه مشخص شد. کنسرسیوم قرارگاه خاتم‌الانبیا شاخه سپاه سد به‌عنوان پیمانکار، شرکت مهندسی مشاور سکو به‌عنوان مشاور و شرکت ساینومک چینی به‌عنوان فاینانسر و تأمین‌کننده مالی با قرارداد ۷۲۳ میلیون یوان چین به‌عنوان برنده مناقصه اعلام شد. بانک کشاورزی بانک عامل طرح شو، باتوجه‌به مشخص‌شدن قیمت کنسرسیوم نسبت به اصلاح مجوز کمیسیون ۲۱۵ به میزان ۱۳۰ میلیارد ریال همچنین مشخص‌شدن بانک عامل و مجوز شورای اقتصاد اقدام شد.
مجوز شورای‌عالی اقتصاد در ۲۷ اسفندماه سال ۱۳۹۳ به مبلغ ۸۶۱ میلیون یوان چین از طرف سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور صادر گردید که پس از مجوز بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران، بررسی اسناد از طرف بیمه ساینا شور، مشخص‌شدن بانک عامل چین و گشایش اعتبار LC و همچنین مشخص‌شدن وضعیت تملک اراضی مردم منطقه پیش‌بینی شد که عملیات اجرای طرح آغاز شود.
با وجود مشخص‌شدن پیمانکار طرح، مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای کهگیلویه و بویراحمد در سال ۱۳۹۵ خبر از عدم احداث سد داد. "علی لطفی" در روز نهم تیرماه ۹۵ گفت: بر اساس تصمیم جدید وزارت نیرو، "سد شیو گچساران" دیگر ساخته نمی‌شود و بجای آن طرح جایگزینی اجرایی می‌شود. در طرح جایگزینی، ایستگاه‌های پمپاژ اجرا و در فاز اول بیش از ۳ هزار هکتار از اراضی کشاورزان به زیر آب می‌رود.
با احداث سد شیو بیش از ۱۴ هزار هکتار از زمین‌های کشاورزی باشت زیر آب می‌رفت، اما طرح پمپاژ آب شهرستان باشت فقط ۳ هزار هکتار از این زمین‌ها را پوشش می‌دهد. چرا سد شیو که می‌توانست عامل تحول در باشت باشد و اگر مسئولان امر از جمله نماینده مردم و دولت پیگیری می‌کردند تاکنون این سد به بهره‌برداری رسیده بود.
جایگزینی طرح پمپاژ آب با سد شیو غیرکارشناسی بود
شهرستان باشت یکی از مناطق سکونتگاهی انسان از دوره‌های کهن تاریخ تاکنون بوده که با وجود پتانسیل‌های زیاد به دلیل بی‌توجهی‌های دولت‌های گذشته از توسعه عقب ماند.
شهرستان باشت علی‌رغم برخورداری از منابع قابل‌توجه آب با مشکلاتی نظیر تنش آبی مواجه است. سال‌های زیادی است که با شروع فصل گرما بیش از ۵۰ روستای شهرستان باشت با مشکل تنش آبی مواجه می‌شود، از طرفی شغل اکثر مردم این شهرستان کشاورزی است و پایداری آب کشاورزی یکی از نیازهای مهم مردم این منطقه است.
نماینده مردم شهرستان‌های گچساران و باشت در مجلس شورای اسلامی ساخت سد شیو باشت در این شهرستان را ضروری دانست و گفت: بیش از ۱۰ هزار میلیارد ریال برای ساخت این طرح آبی نیاز است.
سید ناصر حسینی‌پور افزود: در صورت ساخت این سد ۱۴ هزار و ۵۰۰ هکتار از زمین‌های کشاورزی این شهرستان آبیاری خواهد شد.
وی بیان کرد: جایگزین طرح آبرسانی پمپاژ ایستگاه‌های پمپ آب شهر باشت در طی سال‌های گذشته به‌جای سد شیو در این شهرستان یک کار اشتباه از سوی متولیان امر بود.
حسینی‌پور اظهار کرد: تاکنون برای طرح آبرسانی پمپاژ ایستگاه‌های پمپ آب شهر باشت بیش از چهارهزار ۵۰۰ میلیارد ریال هزینه شده است.
نماینده مردم شهرستان‌های گچساران و باشت در مجلس شورای اسلامی گفت: در صورت تکمیل این طرح بیش از سه هزار ۵۶۰ هکتار از زمین‌های کشاورزی امام ضامن باشت آبیاری خواهند شد.
حسینی‌پور ادامه داد: هم اکنون بیش از یک هزار و ۷۰ میلیارد ریال پیمانکار برای ساخت طرح آبرسانی پمپاژ ایستگاه‌های پمپ آب شهر باشت طلبکار است و طبق نظر کارشناسان برای تکمیل این طرح بیش از هشت هزار میلیارد ریال دیگر اعتبار نیاز است.
وی ابراز کرد: این طرح آبی با بیش از ۱۲ هزار میلیارد ریال اعتبار بیش از سه هزار و۵۶۰ هکتار زمین را آبیاری خواهد کرد درحالی‌که با ساخت سد شیو به مدت چهار سال ۱۴ هزار و ۵۰۰ هکتار از زمین‌های کشاورزی آبیاری خواهد شد.
نظر وزیر نیرو در خصوص سد شیو
۲۶ تیرماه سال گذشته، وزیر نیرو دررابطه‌با سد شیو، تصریح کرد: دولت سیزدهم تمام تلاش خود را برای آبرسانی به مناطق محروم و کم‌برخوردار کشور انجام داده است.
علی‌اکبر محرابیان عنوان کرد: باتوجه‌به تنش آبی شهر باشت طرح اضطراری آبرسانی به این شهر پس از صدور مجوزهای لازم اجرا خواهد شد.
وی تأکید کرد: درصورتی‌که سد شیو باشت از لحاظ فنی و مسائل کارشناسی مشکلی نداشته باشد عملیات اجرایی آن آغاز خواهد شد.
سد شیو در دست پیگیری است
استاندار کهگیلویه و بویراحمد گفت: سد شیو در دست پیگیری است که این استان و استان فارس هر دو از آن بهره‌مند خواهند شد.
احمدزاده ابراز کرد: با بهره‌برداری از این سد کشاورزی منطقه رونق جدی خواهد گرفت و قرار است ۳۵ هزار هکتار زمین را آبیاری کند.
وی ادامه داد: مطالعات آن تمام شده و با وجودی که محل استقرار آن در استان فارس قرار دارد؛ ولی بهره استان کهگیلویه و بویراحمد از این سد نسبت به فارس بیشتر است.
احمدزاده بیان کرد: طرح جامع آن قرار است از منطقه باشت تا خان احمد و دشت امامزاده جعفر لوله‌کشی شود و آب آن ثقلی است و مناطق استان از جمله باشت و روستاهای اطراف آن، کوپن و ممسنی و دهنوها در فارس را متحول می‌کند.
سد مخزنی شیو یکی از طرح‌های مهم مهار آب‌های سطحی در سطح استان بشمار می‌رود که با هدف تنظیم ۸۱ میلیون مترمکعب آب از حوزه رودخانه زهره به‌منظور تأمین نیازهای آب آشامیدنی، کشاورزی و صنعت شهرستان‌های گچساران، باشت و رستم در استان فارس اجرا خواهد شد.
شیو در یک نگاه
سد شیو باهدف مهار و کنترل سیلاب‌های رودخانه شیو با حجم ۵۵ میلیون مترمکعب و با تراز نرمال ۹۴۷ متر از سطح دریا با تنظیم سالیانه ۹۷.۴ میلیون مترمکعب از آورد ۱۵۸ میلیون مترمکعبی رودخانه شیو به‌منظور تأمین آب شرب، صنعت، کشاورزی و توسعه گردشگری و بهبود محیط‌زیست مطالعه شد.
این سد با اخذ تمام مجوزهای لازم از جمله تخصیص آب، زیست‌محیطی، پدافند غیرعامل و موارد دیگر در سال ۱۳۹۱ با تکمیل مطالعات وارد فاز اجرایی شد که در دولت یازدهم قبل از عملیات اجرایی متوقف شد.
تأمین آب اراضی کشاورزی مستعد با کشت چهارفصل در شهرستان‌های باشت و گچساران (کهگیلویه و بویراحمد) و رستم (استان فارس) به میزان ۱۵ هزار هکتار، تأمین آب شرب باشت، تأمین آب صنایع و شهرک‌های صنعتی در مناطق پایین‌دست، تأمین آب طرح‌های گردشگری و توسعه صنعت گردشگری منطقه، تولید انرژی برقابی، بهبود محیط‌زیست رودخانه شیو از دستاوردهای اجرای این سد است.
ایجاد تولید، اشتغال پایدار و مستقیم به میزان حداقل ۳۰ هزار نفر در شهرستان‌های باشت، گچساران و رستم و استفاده ثقلی از آب بدون مصرف برق، کاهش فقر و بیکاری و جلوگیری از مهاجرت روستائیان به شهرها خواهد بود.
در اثر اجرای این سد سالیانه حداقل پنج هزار میلیارد تومان درآمد کشاورزی در سه شهرستان پایین‌دست حاصل خواهد شد که مستقیم به جوامع محلی و روستاها وارد خواهد شد.
نسبت فایده به هزینه طرح B/C بر اساس محاسبات صورت‌گرفته ۱.۵۳ خواهد بود که یکی از توجیه‌پذیرترین سدهای کشور است.
نوع سد خاکی با هسته رسی، ارتفاع سد ۵۸ متر، طول تاج ۷۸۹ متر، حجم مخزن ۵۵ میلیون مترمکعب و حجم کنترل سالیانه ۹۷.۴ میلیون مترمکعب است و اعتبار موردنیاز جهت اجرا و تکمیل طرح ۲۰ هزار میلیارد ریال و هم اکنون پیشرفت فیزیکی آن ۱۰ درصد است.
تحقق عدالت رویکرد غالب دولت مردمی سیزدهم است و تحقق آن در تمامی حوزه‌ها به‌ویژه حوزه تأمین منابع آبی پایدار ملموس است و امید است با وفاق و همدلی پنج سد آبریز، تنگ سرخ، پراشکفت، شیو و سقاوه به‌عنوان سدهای تأثیرگذار در استان کهگیلویه و بویراحمد ساخته شود تا مردم از نعمت آب در حوزه‌های مختلف بهره‌مند شوند و زمین‌های تشنه شهرستان‌های این استان سیراب شوند.
حجم آب تجدیدپذیر استان کهگیلویه و بویراحمد ۹ هزار ۲۲۳ میلیون مترمکعب است که یک هزار ۷۰ میلیون مترمکعب آن سالانه مهار می‌شود و ۹۰ درصد آن از استان خارج می‌شود.
