تاریخ انتشار
پنجشنبه ۴ ارديبهشت ۱۳۹۹ ساعت ۱۴:۴۷
کد مطلب : ۴۲۰۱۳۵
کبنا بررسی کرد
ورود نظامی ایران به فضا / چشم سپاه در مدار زمین
۰
کبنا ؛
سپاه پاسداران در یک اقدام غافلگیرانه و دور از رصد دستگاه های اطلاعاتی دشمن، نخستین ماهواره نظامی جمهوری اسلامی ایران را در فضا قرار داد تا به این ترتیب چشم استراتژیک ایران حالا از مدار زمین، به دامنه تحت سیطره نیروهای دفاعی ایران باز شود. این اتفاق فارغ از جنبه های اطلاعاتی و نظامی که برخی آن را «شاهکار» توصیف کرده اند و در این گزارش به آن خواهیم پرداخت، از منظر علمی و تکنولوژیکی نیز یک اتفاق و دستاورد بسیار مهم محسوب می شود که جزئیات قابل انتشار آن را در ادامه می خوانید. پرتاب ماهواره «نور» توسط ماهواره بر «قاصد» و قرارگرفتن آن در مدار زمین درحالی انجام شد که طی سال های اخیر دو بار تلاش برای قرار گرفتن دو ماهواره در مدارزمین با شکست مواجه شده است. با این حال بامداد دیروز، نخستین ماهواره نظامی جمهوری اسلامی ایران با عنوان «نور» توسط سپاه پاسداران با استفاده از ماهواره بر ۳ مرحله‌ای «قاصد» و از کویر مرکزی ایران با موفقیت پرتاب و در مدار ۴۲۵ کیلومتری زمین قرار گرفت. با گزارش پیش رو در پنج بخش ابعاد مهم این دستاورد علمی و دفاعی را مرور می کنیم.
سپاه در سالروز تولدش قاصد نور شد
دبیر شورای عالی امنیت ملی گفت: سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در سالروز تولدش بار دیگر قاصد نور شد و افتخار پرتاب موفق دریابان علی شمخانی دبیر شورای عالی امنیت ملی و نماینده رهبری در این شورا در توییتی اعلام کرد: سپاه پاسداران انقلااب اسلامی در سالروز تولدش بار دیگر قاصد نور شد و افتخار پرتاب موفق اولین ماهواره نظامی جمهوری اسلامی ایران را در کارنامه قطور اولین‌های این نهاد مقدس ثبت کرد. دست مریزاد، خدا قوت و هزاران بار تبریک بر پاسداران انقلاب اسلامی.
دنیا زیر دید ایران؛ پرتاب موفق اولین ماهواره نظامی
سردار سرلشکر پاسدار حسین سلامی فرمانده کل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی پس از پرتاب و در مدار قرار گرفتن نخستین ماهواره چندمنظوره جمهوری اسلامی ایران که کاربرد دفاعی هم دارد توسط سپاه با تبریک این موفقیت بزرگ به فرماندهی معظم کل قوا امام خامنه‌ای (مدظله‌العالی) و ملت شریف ایران اسلامی، گفت: پرتاب موفقیت‌آمیز این ماهواره ابعاد جدیدی از قدرت دفاعی جمهوری اسلامی ایران را ارتقاء بخشید و به فضل الهی سپاه امروز فضایی شد.
سرلشکر سلامی دستیابی نیروی دفاعی قدرتمندی چون سپاه به فناوری‌های فضایی به منظور رسیدن به توانمندی‌های برترساز را یک ضرورت توصیف و تصریح کرد: امروز ارتش‌های قدرتمند دنیا بدون قرار گرفتن در فضا دارای نقشه دفاعی جامعی نیستند و دستیابی به این فناوری برترساز که ما را به فضا منتقل می‌کند و قلمرو توانایی‌هایمان را گسترش می‌دهد یک دستاورد راهبردی است.
وی خاطرنشان کرد: پس از این دستاورد مهم ما در عرصه گسترش قلمرو و توان اطلاعاتی راهبردی به یک جهش دست یافتیم.
فرمانده کل سپاه در ادامه تأکید کرد: امروز ما می‌توانیم جهان را از فضا رویت کنیم و این به معنای گسترش اطلاعات راهبردی نیروی دفاعی قدرتمند سپاه پاسداران انقلاب اسلامی است.
سرلشکر سلامی افزود: قرار گرفتن این ماهواره چندمنظوره در فضا هم در عرصه IT و نبردهای اطلاعاتی می‌تواند برای ما ارزش افزوده استراتژیک تولید کند و هم در جنگ‌های اطلاعاتی زمینه‌های قدرتمندی را برای ما ایجاد می‌کند.
متکی به دانش بومی
وی با تأکید بر اینکه سپاه از امروز وارد یک عرصه تحول شد، گفت: دستیابی به این فناوری‌ها به دلیل اینکه در زمره فناوری‌های برتر جهانی است و خطوط مقدم استعدادهای تکنولوژی را شکل می‌دهد؛ برای ایران اسلامی توفیق بزرگی محسوب می‌شود.
فرمانده کل سپاه با بیان اینکه پرتاب ماهواره مختص مسائل دفاعی و نظامی نیست، گفت: تحقق این مهم کشور را در عرصه‌های مختلف به پیشرفت‌های بزرگی می‌رساند، بنابراین دستاوردی راهبردی برای نظام اسلامی ما محسوب می‌شود.
سرلشکر سلامی با تأکید بر اینکه تمامی اجزای مختلف فناوری‌های پرتاب این ماهواره اعم از پرتابگر و ماهواره متکی به دانش بومی، بدون اتکا به خارج و در اثر تحریم به‌وجود آمده است، گفت: پیام به ثمر نشستن این دستاورد مهم این است که تحریم نه تنها مانعی در مسیر پیش روی ما نیست بلکه موجب روشن شدن موتور پیشران فناوری‌های نوین ما برای رسیدن به یک قدرت بزرگ در سطح منطقه و در افق نزدیک در سطح جهانی است.
وی تحقق این دستاورد راهبردی فضایی را لبیک به فرمایشات مقام معظم رهبری (مدظله‌العالی) مبنی بر راهبرد «قوی شدن» عنوان و تأکید کرد:پیام بزرگ این اتفاق این است که ما در هر عرصه‌ای ورود کنیم با تکیه بر خداوند متعال و استعدادهای درونی خود می‌توانیم موفقیت‌های چشمگیر و جهان پسندی داشته باشیم.
فقط ابرقدرت‌ها این قابلیت را دارند
سردار امیرعلی حاجی‌زاده فرمانده نیروی هوافضای سپاه در تشریح عملیات پرتاب ماهواره نور توسط ماهواره‌بر قاصد، اظهار داشت: این ماهواره‌بر تفاوتی با کارهای گذشته دارد و آن هم این است که پیشران آن از نوع ترکیبی سوخت مایع و جامد است.
سردار حاجی‌زاده ادامه داد: طبیعتاً فقط ابرقدرت‌ها این قابلیت را دارند و بقیه فقط مصرف‌کننده این فناوری هستند.
فرمانده نیروی هوافضای سپاه عنوان کرد: دستیابی به فضا یک انتخاب نیست، بلکه یک ضرورت اجتناب‌ناپذیر است و باید جایگاه‌مان را در فضا پیدا کنیم.
شاهکار اطلاعاتی سپاه
یکی از مسائل مهم درخصوص پرتاب‌های فضایی و البته آزمایش‌های موشکی برای کشوری مثل ایران، رعایت مسئله حفاظتی و پنهانکاری است. در چند سال اخیر برنامه فضایی کشور ما دچار مشکلاتی شده و چند پرتاب قبلی با عدم توفیق کامل مواجه شدند. یکی از نکات منفی درخصوص آن پرتاب‌ها، رسانه‌ای شدن مراحل قبل از شلیک ماهواره از طریق تصاویر ماهواره‌ای بود که باعث افزایش جنگ روانی و فضای مسموم تبلیغاتی علیه کشور می‌شد.
به گزارش مشرق، با حرکت اخیر، به نوعی سپاه نه فقط از حرکت دشمن برای ایجاد جنگ روانی و ایجاد مانور برتری اطلاعاتی نسبت به ایران جلوگیری کرد، بلکه با غافلگیر کردن آنها توان پنهانکاری و حفاظت اطلاعات خود را به رخ دشمن کشیده و به نوعی یک آفند روانی اطلاعاتی را بر علیه آنها انجام داده است.
کدام آیه روی ماهواره‌بر نوشته شد؟
عبارت عربی مشاهده شده بر روی ماهواره‌بر قاصد بخشی از آیه 13 سوره زخرف است: «لِتَسْتَوُوا عَلَی ظُهُورِهِ ثُمَّ تَذْکُرُوا نِعْمَةَ رَبِّکُمْ إِذَا اسْتَوَیْتُمْ عَلَیْهِ وَتَقُولُوا سُبْحَانَ الَّذِی سَخَّرَ لَنَا هَذَا وَمَا کُنَّا لَهُ مُقْرِنِینَ
تا چون با کمال تسلط بر پشت آنها نشستید متذکر نعمت خدایتان شوید و گویید: پاک و منزّه خدایی که این (انواع کشتی و چهارپایان قوی) را مسخر ما گردانید و گرنه ما هرگز قادر بر آن نبودیم.».
ثمره خون شهدا
و دانشمند شهید حسن تهرانی‌مقدم
رئیس ستادکل نیروهای مسلح طی پیامی ساخت و پرتاب موفقیت‌آمیز نخستین ماهواره نظامی «نور ۱» به مدار ۴۲۵ کیلومتری زمین از سوی نیروی هوافضای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی را به فرمانده معظم کل قوا (مدظله‌العالی)، دولت، ملت، نیروهای مسلح و پاسداران غیور سپاه، به‌ویژه خانواده معظم ایثارگران و شهدا تبریک گفت.
در پیام سردار سرلشکر پاسدار محمد باقری آمده است: در سالی که به سال «جهش تولید» از سوی فرمانده معظم کل قوا (مدظله‌العالی) نامگذاری شده است، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی بار دیگر نشان داد در پیگیری و تحقق اهداف راهبردی و فرامین رهبر معظم انقلاب اسلامی (مدظله‌العالی) پیشتاز است و پرتاب موفقیت‌آمیز ماهواره نظامی «نور ۱» طلیعه مبارکی برای افزایش اقتدار دفاعی با حضور در فضا و ارتقای علمی و بازدارندگی کشور در مسیر خودکفایی می‌باشد.
در بخش دیگری از این پیام آمده است: این جانب ضمن عرض تبریک صمیمانه در نایل شدن به این دستاورد راهبردی دفاعی و علمی‌به فرمانده معظم کل قوا، حضرت امام خامنه‌ای (مدظله‌العالی)، خصوصاًً نیروی هوا فضای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی که ثمره خون شهدا به خصوص دانشمند شهید حسن تهرانی‌مقدم و مجاهدت محققان و دانشمندان جوان میهن اسلامی می‌باشد؛ موفقیت روزافزون آن سازمان مقتدر و جهادی در پاسداری از دستاوردهای انقلاب اسلامی را از خداوند متعال خواستارم.
واکنش دبیر شورای عالی امنیت ملی
علی شمخانی دبیر شورای عالی امنیت ملی کشور در صفحه توییتر خود پرتاب موفق اولین ماهواره نظامی ایران را به سپاه پاسداران تبریک گفت.
شمخانی نوشت: سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در سالروز تولدش بار دیگر قاصد نور شد و افتخار پرتاب موفق اولین ماهواره نظامی جمهوری اسلامی ایران را در کارنامه قطور اولین‌های این نهاد مقدس ثبت کرد. دستمریزاد، خداقوت و هزاران بار تبریک بر پاسداران انقلاب اسلامی.
تبریک آذری جهرمی به سپاه پاسداران
پس از پرتاب موفقیت‌آمیز ماهواره «نور» توسط نیروی هوافضای سپاه پاسداران ایران، محمد جواد آذری جهرمی وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات، در حساب توییتری خود به نیروی هوافضای سپاه تبریک گفت.
آذری جهرمی در مطلبی که منتشر کرده از بازدید آخرین مراحل تولید این ماهواره نوشت: تبریک صمیمانه به نیروی هوافضای سپاه برای این دستاورد بزرگ ملی. سه هفته پیش بازدیدی از آخرین مراحل تولید پرتابگر ۳مرحله‌ای سوخت جامد «قاصد» و ماهواره «نور» داشتم.عالی بودند.
محسن رضایی دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام در پی پرتاب موفقیت‌آمیز ماهواره نور توسط سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، در پیامی نوشت: اقدام غرورآفرین سپاه هم در ساخت موشک ماهواره بر و هم در ساخت ماهواره و نیز در پرتاب دقیق آنکه پس از چند ناکامی‌سایر دستگاه‌ها، صورت گرفت بار دیگر لیاقت، تخصص و شایستگی نیروهای انقلاب در کنار تعهد صمیمانه آنان در عرصه امنیت ایران اسلامی را به منصه ظهور و بروز رساند. امید است تحقق این گام مهم، زمینه حمایت بیشتر از دانشمندان ارجمند ما در این حوزه را فراهم سازد.
تبریک به سپهبد شهید حاج قاسم سلیمانی
پرتاب موفقیت‌آمیز ماهواره نظامی نور به فضا توسط سپاه پاسداران، واکنش تحسین‌برانگیز کاربران فضای مجازی را به‌دنبال داشت. کاربران با داغ کردن هشتگ‌های «سپاه پاسداران»، «ماهواره نور» و «ایران قوی» این موفقیت را به سپهبد شهید حاج قاسم سلیمانی و همرزمان او تبریک گفتند.
یکی از فعالین رسانه‌ای نوشت: «2 نکته جدید از اولین ماهواره نظامی ایران: اول اینکه ماهواره نور 510 ثانیه پس از پرتاب در مدار قرار گرفته است. دوم اینکه ماهواره بر قاصد از روی لانچر متحرک پرتاب شده است».
دیگر فعال رسانه‌ای نوشت: «طبق اطلاعات اعلامی، ماهواره نور با موفقیت پرتاب شده، در مدار 425 کیلومتری قرار گرفته و با ایستگاه زمینی ارتباط برقرار کرده است. این یعنی سپاه انقلابی ما، علی‌رغم همه محدودیت‌ها و تحریم‌ها و خرابکاری‌ها، به توانایی اجرای موفق هر سه مرحله پرتاب ماهواره دست پیدا کرده است».
یکی دیگر از فعالین رسانه‌ای نوشت:«پرتاب ماهواره نظامی نور، آغاز یک انقلاب در سیستم اطلاعات دفاعی ایران خواهد بود. حرکت به سمت تحول در جمع‌آوری و تحلیل اطلاعات، ورود به سیستم‌های فرماندهی، کنترل و ناوبری به دوران جدید و یکپارچه کردن همه یگان‌ها در یک میدان جنگ پیچیده، دستاوردهای حداقلی این انقلاب نوین است».
دیگر فعال رسانه‌ای نوشت: «اقدام بی‌سر و صدا اما موفقیت‌آمیز هوافضای سپاه در پرتاب ماهواره نور که نخستین ماهواره نظامی کشورمان است و قراردادن آن در مدار 425 کیلومتری آن هم در شرایطی که زورگویان عالم در مقابله با یک ویروس درمانده و زمین‌گیر شده‌اند، دستاوردی عظیم، ارزشمند و غرورآفرین برای ایران اسلامی است».
یکی از فعالین فضای مجازی نیز نوشت: «می‌دونید قشنگ‌ترین بخش پرتاب ماهواره چی بود؟ غافلگیری حضرات مدعی صهیونیست؛ همیشه هر خبری می‌شد زود می‌زدن که اینجا تحرکاتی هست و قراره چیزی بشه این‌بار روحشونم خبردار نشد؛ حالا میفتن دنبال اسکن کل ایران، سپاه نشون داد اگه قرار باشه، بلده چیکار کنه که دستگاه‌های جاسوسی صهیونیستی آچمز بشن».
دیگر فعال فضای مجازی نوشت: «گام دوم انقلاب یعنی ایران قوی و ایران قوی یعنی ابرقدرت در همه زمینه‌ها. در گام دوم انقلاب خبرهای غرورآفرین مثل پرتاب ماهواره نور به وفور داریم، دوستان انقلاب ببینند و لذت ببرند، دشمنان انقلاب ببینند و از خشم بترکند.»
یکی از فعالین فضای مجازی با انتشار تصاویر سپهبد شهید حاج قاسم سلیمانی و سردار شهید حسن تهرانی‌مقدم نوشت: «در این جشن موفقیت فضایی، جای شهدا خالیست. این پیروزی را مدیون خون شماییم».
ویژگی های ماهواره بر و پیشران جدید ایران
* بعد از پرتاب موفق دیروز می توانیم بگوییم که در کنار «سفیر» و «سیمرغ»، کشورمان حالا یک پرتابگر مدرن و جدید در اختیار دارد که «قاصد» نام دارد که البته ماهواره بر ۳ مرحله ای است. بر اساس اطلاعات اعلام شده این پرتابگر در مرحله اول خود از سوخت مایع و در دو مرحله دیگر نیز از سوخت جامد بهره می برد. * بر اساس اعلام سردار حاجی زاده فرمانده نیروی هوافضای سپاه در این ماهواره بر از پیشران غیر فلزی و کامپوزیتی استفاده شده و در مرحله سوم آن نیز از موتور فضایی سلمان برای رساندن محموله به مدار استفاده شده است. این سیستم پیشران کامپوزیتی «زهیر» نام دارد. این مسئله به این معنی است که هم در سیستم پیشران و هم بدنه به طور کامل از مواد کامپوزیتی با استفاده از فناوری الیاف کربن استفاده شده که باعث کاهش شدید وزن پرتاب گر نسبت به حامل های عادی می شود. * الیاف کربن یکی از محصولات استراتژیک و مهم در صنعت نظامی است تاجایی که گستره بسیار وسیعی از وسایل نظامی با استفاده از الیاف کربن ساخته می شود. همچنین بدون داشتن این ماده رسیدن به بحث فناوری پنهان کاری میسر نیست. البته در این جا ذکر این نکته بسیار مهم است که الیاف کربن در صنعت هسته ای و بحث ساخت سانتریفیوژهای پیشرفته نیز بسیار مهم است. بر اساس اعلام صنایع دفاعی کشور ایران از سال ۱۳۹۳ به این فناوری دست پیدا کرده است.
* پیشران فضایی سوخت جامد سلمان که دارای نازل متحرک است در دهه فجر رونمایی شد. این پیشران به واسطه نازل (خروجی) متحرک با بهره وری بالاتری امکان تغییر و اصلاح مسیر را در خارج از جو دارد. احتمال دارد که از پیشران سلمان در مراحل بالایی ماهواره‌بر قاصد استفاده شده باشد.
دستاوردهای اطلاعاتی، علمی، نظامی و سیاسی پرتاب ماهواره نور
* یکی از مسائل مهم در خصوص پرتاب های فضایی و البته آزمایش های موشکی برای کشوری مثل ایران، رعایت مسئله حفاظتی و پنهانکاری است. در چند سال اخیر برنامه فضایی کشور ما دچار مشکلاتی شده و چند پرتاب قبلی با عدم توفیق کامل مواجه شدند. با حرکت اخیر، به نوعی سپاه نه فقط از حرکت دشمن برای ایجاد جنگ روانی و ایجاد مانور برتری اطلاعاتی نسبت به ایران جلوگیری کرد، بلکه با غافلگیر کردن آن ها توان پنهانکاری و حفاظت اطلاعات خود را به رخ دشمن کشیده و به نوعی یک آفند روانی اطلاعاتی را علیه آن ها انجام داده است.
* از دوره جنگ سرد تا به امروز بسیاری از مناقشات جهانی توسط تصاویر ماهواره ای کشف شده و در خیلی از پرونده های مهم بین المللی این تصاویر ماهواره ای بودند که باعث شدند حقیقت آشکار شود. *به طور مشخص این بخش از توانایی ها در رده دارایی های استراتژیک بوده و کمتر کشوری حاضر است آن را با دیگر کشورها به اشتراک بگذارد. ورود این توانایی به دارایی های سپاه پاسداران دریچه جدیدی را به روی فرماندهان نظامی و اطلاعاتی ایران باز کرده و به آن ها کمک می کند تا در طرح ریزی های نظامی و اطلاعاتی خود با دقت بسیار بیشتری عمل کنند و برآورد بهتری از نقاط حساس در اطراف ایران و در کل جهان داشته باشند. * این نخستین بار است که جمهوری اسلامی ایران یک ماهواره را با کاربردهای دفاعی به فضا پرتاب می‌کند. همچنین در سابقه برنامه فضایی ایران، پیش از این ماهواره‌برهای سفیر برای مدار ۲۵۰ کیلومتری زمین و سیمرغ برای مدار ۵۰۰ کیلومتری مورد استفاده قرار گرفت که در پرتاب‌های ماهواره‌بر سیمرغ با وجود آن که در آخرین تلاش این ماهواره‌بر، ماهواره ظفر را تا ارتفاع ۵۴۰ کیلومتری سطح زمین رساند، اما موفق به تزریق این ماهواره در مدار نشد. بنابراین روز گذشته نیروی هوافضای سپاه با پرتاب ماهواره نور و تزریق آن به مدار توسط ماهواره‌بر قاصد برای نخستین بار توانست مداری بالاتر از ۲۵۰ کیلومتر یعنی مدار ۴۲۵ کیلومتری را برای کشورمان تثبیت کند.
ویژگی ها و وظایف ماهواره نور
* هرچند درباره توانایی و امکانات ماهواره نور هنوز اطلاعاتی منتشر نشده اما این جمله سرلشکر حسین سلامی فرمانده کل سپاه حاوی نکته مهمی است که نشان می دهد باید منتظر ماند تا ابعاد این دستاورد علمی-دفاعی تشریح شود: «امروز ما می توانیم جهان را از فضا رویت کنیم و این به معنای گسترش اطلاعات راهبردی نیروی دفاعی قدرتمند سپاه پاسداران انقلاب اسلامی است.» * با این حال پیش بینی می شود که ماهواره نور، دارای حداقل یک سیستم تصویربرداری پیشرفته است و به سپاه توانایی رصد نقاط مختلف در کره زمین را می دهد. * بخش عمده نیازهای فضاپایه نظامی شامل رصد تصویری با دید مرئی و حرارتی و رصد راداری سطح زمین، مخابرات امن و رله ارتباطات بین واحدهای مختلف سطحی و هوایی و مراکز فرماندهی و نیز کمک به موقعیت یابی برای ادوات و تسلیحات است.
مدار 425 کیلومتری چه ویژگی هایی دارد؟
* مداری که ماهواره نور در آن قرار گرفته است، 425 کیلومتر اعلام شده که احتمالاً مدار دایروی است یعنی در تمام مدت حرکت، ماهواره ارتفاع ثابتی نسبت به زمین خواهد داشت. پیش از این ماهواره های امید، رصد، نوید و فجر در مدار بیضوی 250 در 375 کیلومتر قرار گرفته بودند. * در مداربیضوی، ماهواره روی یک مسیر بیضوی به دور زمین گردش می کند.درنتیجه طی حرکت خود در کمترین فاصله 250 کیلومتر و بیشترین فاصله 375 کیلومتر در حال جابه جایی است.همین عبور از ارتفاعات کمتر سبب کاهش عمر مداری ماهواره می شود به طوری که تمام چهارماهواره فوق طول عمر سه ماه یا کمترداشتند. در مدار حدود 425 تا 450 کیلومتری که ماهواره نور در آن قرار گرفته است، عمر مداری در حدود نهایتاً سه سال قابل تخمین است. امری که البته باز هم به واسطه عمر تجهیزات نصب شده به عمر عملیاتی منجر می شود.
ناگفته هایی درباره فرماندهی فضایی سپاه
* سپاه طی 10 سال گذشته به دور از نمایش‌های رسانه‌ای با تشکیل فرماندهی فضایی در نیروی هوافضای سپاه مشغول تحقیق، توسعه و ایجاد ظرفیت‌های گسترده فضایی به عنوان یک ضرورت بوده است. * برای نخستین بار در سال 1388 فرمانده معظم کل قوا، در حکم انتصاب فرمانده «نیروی هوایی سپاه»، از عنوان «نیروی هوافضای سپاه» استفاده کردند و بدین ترتیب اولین جرقه ورود سپاه پاسداران به فعالیت های حوزه فضایی به شکل ساختار یافته ایجاد شد. به دنبال این تغییر عنوان، در آذر ماه ۱۳۹۱ فرماندهی فضایی نیروی هوافضای سپاه در یک ساختار موقت شروع به کار کرد و اقدامات متعدد خود را در حوزه پژوهش، تحقیقات، احصاء دانش و تولید ماهواره و ماهواره‌بر ادامه داد. * در سال ۱۳۹۶ از طرف رهبر معظم انقلاب تشکیل فرماندهی فضایی با رویکردی متمرکز در نیروی هوافضای سپاه و با هدف دستیابی به اهداف دفاعی در فضابه طور رسمی ابلاغ شد. از جمله اقدامات موثر این فرماندهی با همکاری سازمان تحقیقات و جهاد خودکفایی نیروی هوافضای سپاه را می‌توان تولید موتور فضایی و تمام کامپوزیتی سلمان برشمرد که به دلیل برخورداری از نازل متحرک قابلیت اصلاح مسیر در خارج از جو را دارد و از این پیشران هم در ماهواره‌بر قاصد استفاده شده است. * این پرتاب از پایگاه پرتاب فضایی سپاه در منطقه شاهرود و در کویر مرکزی ایران انجام شد.
تحلیل فرمانده سپاه از دستاورد جدید
مهم ترین بخش های سخنرانی سرلشکر پاسدار حسین سلامی فرمانده کل سپاه پس از پرتاب و در مدار قرار گرفتن ماهواره نور: * امروز ارتش های قدرتمند دنیا بدون قرار گرفتن در فضا دارای نقشه دفاعی جامعی نیستند. * پس از این دستاورد مهم ما در عرصه گسترش قلمرو و توان اطلاعاتی راهبردی به یک جهش دست یافتیم. * امروز ما می توانیم جهان را از فضا رویت کنیم و این به معنای گسترش اطلاعات راهبردی نیروی دفاعی قدرتمند سپاه پاسداران انقلاب اسلامی است. * قرار گرفتن این ماهواره چند منظوره در فضا هم در عرصه IT و نبردهای اطلاعاتی می تواند برای ما ارزش افزوده استراتژیک تولید کند و هم در جنگ‌های اطلاعاتی زمینه‌های قدرتمندی را برای ما ایجاد می‌کند.
کدام کشورها ماهواره نظامی دارند؟
* آمریکا در حال اداره کردن حدود نیمی از تمام ماهواره‌های نظامی جهان است و سالانه بیش از 20 میلیارد دلار بابت فعالیت‌های فضایی هزینه می‌کند.
* روسیه نیز دومین کشور دارای بیشترین ماهواره صرفاً نظامی فعال است. این کشور بیش از 150 ماهواره فعال در فضا دارد.
* چین (با حدود 300 ماهواره فعال در فضا)، اروپا، ژاپن، هند، رژیم اشغالگر قدس و بقیه کشورهای فعال در حوزه‌های فضایی (با حدود 700 ماهواره فعال در فضا) نیز در حال گسترش استفاده نظامی از فضا هستند تا از این رقابت مهم فضایی عقب نمانند. *برخی دیگر از کشور ها هم دارای ماهواره نظامی هستند اما با این تفاوت که مصرف کننده و دریافت کننده اطلاعات مورد نیاز از دیگران هستند در حالی که اکنون ایران را نیز می توان در جمع کشورهایی به حساب آورد که خود توان ارسال و ناوبری ماهواره نظامی را دارند. * پژوهشگران می‌گویند، آینده تسلیحات فضایی کشورها را قادر می‌کند تا علاوه بر حفظ امنیت جغرافیایی و سیاسی، دارایی‌های فضایی خود را محافظت کنند و همچنین آن ها را قادر می‌سازد تا در صورت لزوم به سرعت حمله‌هایی به نقاط مختلف زمین در وسعت مکانی گسترده‌ای انجام دهند.
سپاه پاسداران در یک اقدام غافلگیرانه و دور از رصد دستگاه های اطلاعاتی دشمن، نخستین ماهواره نظامی جمهوری اسلامی ایران را در فضا قرار داد تا به این ترتیب چشم استراتژیک ایران حالا از مدار زمین، به دامنه تحت سیطره نیروهای دفاعی ایران باز شود. این اتفاق فارغ از جنبه های اطلاعاتی و نظامی که برخی آن را «شاهکار» توصیف کرده اند و در این گزارش به آن خواهیم پرداخت، از منظر علمی و تکنولوژیکی نیز یک اتفاق و دستاورد بسیار مهم محسوب می شود که جزئیات قابل انتشار آن را در ادامه می خوانید. پرتاب ماهواره «نور» توسط ماهواره بر «قاصد» و قرارگرفتن آن در مدار زمین درحالی انجام شد که طی سال های اخیر دو بار تلاش برای قرار گرفتن دو ماهواره در مدارزمین با شکست مواجه شده است. با این حال بامداد دیروز، نخستین ماهواره نظامی جمهوری اسلامی ایران با عنوان «نور» توسط سپاه پاسداران با استفاده از ماهواره بر ۳ مرحله‌ای «قاصد» و از کویر مرکزی ایران با موفقیت پرتاب و در مدار ۴۲۵ کیلومتری زمین قرار گرفت. با گزارش پیش رو در پنج بخش ابعاد مهم این دستاورد علمی و دفاعی را مرور می کنیم.
سپاه در سالروز تولدش قاصد نور شد
دبیر شورای عالی امنیت ملی گفت: سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در سالروز تولدش بار دیگر قاصد نور شد و افتخار پرتاب موفق دریابان علی شمخانی دبیر شورای عالی امنیت ملی و نماینده رهبری در این شورا در توییتی اعلام کرد: سپاه پاسداران انقلااب اسلامی در سالروز تولدش بار دیگر قاصد نور شد و افتخار پرتاب موفق اولین ماهواره نظامی جمهوری اسلامی ایران را در کارنامه قطور اولین‌های این نهاد مقدس ثبت کرد. دست مریزاد، خدا قوت و هزاران بار تبریک بر پاسداران انقلاب اسلامی.
دنیا زیر دید ایران؛ پرتاب موفق اولین ماهواره نظامی
سردار سرلشکر پاسدار حسین سلامی فرمانده کل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی پس از پرتاب و در مدار قرار گرفتن نخستین ماهواره چندمنظوره جمهوری اسلامی ایران که کاربرد دفاعی هم دارد توسط سپاه با تبریک این موفقیت بزرگ به فرماندهی معظم کل قوا امام خامنه‌ای (مدظله‌العالی) و ملت شریف ایران اسلامی، گفت: پرتاب موفقیت‌آمیز این ماهواره ابعاد جدیدی از قدرت دفاعی جمهوری اسلامی ایران را ارتقاء بخشید و به فضل الهی سپاه امروز فضایی شد.
سرلشکر سلامی دستیابی نیروی دفاعی قدرتمندی چون سپاه به فناوری‌های فضایی به منظور رسیدن به توانمندی‌های برترساز را یک ضرورت توصیف و تصریح کرد: امروز ارتش‌های قدرتمند دنیا بدون قرار گرفتن در فضا دارای نقشه دفاعی جامعی نیستند و دستیابی به این فناوری برترساز که ما را به فضا منتقل می‌کند و قلمرو توانایی‌هایمان را گسترش می‌دهد یک دستاورد راهبردی است.
وی خاطرنشان کرد: پس از این دستاورد مهم ما در عرصه گسترش قلمرو و توان اطلاعاتی راهبردی به یک جهش دست یافتیم.
فرمانده کل سپاه در ادامه تأکید کرد: امروز ما می‌توانیم جهان را از فضا رویت کنیم و این به معنای گسترش اطلاعات راهبردی نیروی دفاعی قدرتمند سپاه پاسداران انقلاب اسلامی است.
سرلشکر سلامی افزود: قرار گرفتن این ماهواره چندمنظوره در فضا هم در عرصه IT و نبردهای اطلاعاتی می‌تواند برای ما ارزش افزوده استراتژیک تولید کند و هم در جنگ‌های اطلاعاتی زمینه‌های قدرتمندی را برای ما ایجاد می‌کند.
متکی به دانش بومی
وی با تأکید بر اینکه سپاه از امروز وارد یک عرصه تحول شد، گفت: دستیابی به این فناوری‌ها به دلیل اینکه در زمره فناوری‌های برتر جهانی است و خطوط مقدم استعدادهای تکنولوژی را شکل می‌دهد؛ برای ایران اسلامی توفیق بزرگی محسوب می‌شود.
فرمانده کل سپاه با بیان اینکه پرتاب ماهواره مختص مسائل دفاعی و نظامی نیست، گفت: تحقق این مهم کشور را در عرصه‌های مختلف به پیشرفت‌های بزرگی می‌رساند، بنابراین دستاوردی راهبردی برای نظام اسلامی ما محسوب می‌شود.
سرلشکر سلامی با تأکید بر اینکه تمامی اجزای مختلف فناوری‌های پرتاب این ماهواره اعم از پرتابگر و ماهواره متکی به دانش بومی، بدون اتکا به خارج و در اثر تحریم به‌وجود آمده است، گفت: پیام به ثمر نشستن این دستاورد مهم این است که تحریم نه تنها مانعی در مسیر پیش روی ما نیست بلکه موجب روشن شدن موتور پیشران فناوری‌های نوین ما برای رسیدن به یک قدرت بزرگ در سطح منطقه و در افق نزدیک در سطح جهانی است.
وی تحقق این دستاورد راهبردی فضایی را لبیک به فرمایشات مقام معظم رهبری (مدظله‌العالی) مبنی بر راهبرد «قوی شدن» عنوان و تأکید کرد:پیام بزرگ این اتفاق این است که ما در هر عرصه‌ای ورود کنیم با تکیه بر خداوند متعال و استعدادهای درونی خود می‌توانیم موفقیت‌های چشمگیر و جهان پسندی داشته باشیم.
فقط ابرقدرت‌ها این قابلیت را دارند
سردار امیرعلی حاجی‌زاده فرمانده نیروی هوافضای سپاه در تشریح عملیات پرتاب ماهواره نور توسط ماهواره‌بر قاصد، اظهار داشت: این ماهواره‌بر تفاوتی با کارهای گذشته دارد و آن هم این است که پیشران آن از نوع ترکیبی سوخت مایع و جامد است.
سردار حاجی‌زاده ادامه داد: طبیعتاً فقط ابرقدرت‌ها این قابلیت را دارند و بقیه فقط مصرف‌کننده این فناوری هستند.
فرمانده نیروی هوافضای سپاه عنوان کرد: دستیابی به فضا یک انتخاب نیست، بلکه یک ضرورت اجتناب‌ناپذیر است و باید جایگاه‌مان را در فضا پیدا کنیم.
شاهکار اطلاعاتی سپاه
یکی از مسائل مهم درخصوص پرتاب‌های فضایی و البته آزمایش‌های موشکی برای کشوری مثل ایران، رعایت مسئله حفاظتی و پنهانکاری است. در چند سال اخیر برنامه فضایی کشور ما دچار مشکلاتی شده و چند پرتاب قبلی با عدم توفیق کامل مواجه شدند. یکی از نکات منفی درخصوص آن پرتاب‌ها، رسانه‌ای شدن مراحل قبل از شلیک ماهواره از طریق تصاویر ماهواره‌ای بود که باعث افزایش جنگ روانی و فضای مسموم تبلیغاتی علیه کشور می‌شد.
به گزارش مشرق، با حرکت اخیر، به نوعی سپاه نه فقط از حرکت دشمن برای ایجاد جنگ روانی و ایجاد مانور برتری اطلاعاتی نسبت به ایران جلوگیری کرد، بلکه با غافلگیر کردن آنها توان پنهانکاری و حفاظت اطلاعات خود را به رخ دشمن کشیده و به نوعی یک آفند روانی اطلاعاتی را بر علیه آنها انجام داده است.
کدام آیه روی ماهواره‌بر نوشته شد؟
عبارت عربی مشاهده شده بر روی ماهواره‌بر قاصد بخشی از آیه 13 سوره زخرف است: «لِتَسْتَوُوا عَلَی ظُهُورِهِ ثُمَّ تَذْکُرُوا نِعْمَةَ رَبِّکُمْ إِذَا اسْتَوَیْتُمْ عَلَیْهِ وَتَقُولُوا سُبْحَانَ الَّذِی سَخَّرَ لَنَا هَذَا وَمَا کُنَّا لَهُ مُقْرِنِینَ
تا چون با کمال تسلط بر پشت آنها نشستید متذکر نعمت خدایتان شوید و گویید: پاک و منزّه خدایی که این (انواع کشتی و چهارپایان قوی) را مسخر ما گردانید و گرنه ما هرگز قادر بر آن نبودیم.».
ثمره خون شهدا
و دانشمند شهید حسن تهرانی‌مقدم
رئیس ستادکل نیروهای مسلح طی پیامی ساخت و پرتاب موفقیت‌آمیز نخستین ماهواره نظامی «نور ۱» به مدار ۴۲۵ کیلومتری زمین از سوی نیروی هوافضای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی را به فرمانده معظم کل قوا (مدظله‌العالی)، دولت، ملت، نیروهای مسلح و پاسداران غیور سپاه، به‌ویژه خانواده معظم ایثارگران و شهدا تبریک گفت.
در پیام سردار سرلشکر پاسدار محمد باقری آمده است: در سالی که به سال «جهش تولید» از سوی فرمانده معظم کل قوا (مدظله‌العالی) نامگذاری شده است، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی بار دیگر نشان داد در پیگیری و تحقق اهداف راهبردی و فرامین رهبر معظم انقلاب اسلامی (مدظله‌العالی) پیشتاز است و پرتاب موفقیت‌آمیز ماهواره نظامی «نور ۱» طلیعه مبارکی برای افزایش اقتدار دفاعی با حضور در فضا و ارتقای علمی و بازدارندگی کشور در مسیر خودکفایی می‌باشد.
در بخش دیگری از این پیام آمده است: این جانب ضمن عرض تبریک صمیمانه در نایل شدن به این دستاورد راهبردی دفاعی و علمی‌به فرمانده معظم کل قوا، حضرت امام خامنه‌ای (مدظله‌العالی)، خصوصاًً نیروی هوا فضای سپاه پاسداران انقلاب اسلامی که ثمره خون شهدا به خصوص دانشمند شهید حسن تهرانی‌مقدم و مجاهدت محققان و دانشمندان جوان میهن اسلامی می‌باشد؛ موفقیت روزافزون آن سازمان مقتدر و جهادی در پاسداری از دستاوردهای انقلاب اسلامی را از خداوند متعال خواستارم.
واکنش دبیر شورای عالی امنیت ملی
علی شمخانی دبیر شورای عالی امنیت ملی کشور در صفحه توییتر خود پرتاب موفق اولین ماهواره نظامی ایران را به سپاه پاسداران تبریک گفت.
شمخانی نوشت: سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در سالروز تولدش بار دیگر قاصد نور شد و افتخار پرتاب موفق اولین ماهواره نظامی جمهوری اسلامی ایران را در کارنامه قطور اولین‌های این نهاد مقدس ثبت کرد. دستمریزاد، خداقوت و هزاران بار تبریک بر پاسداران انقلاب اسلامی.
تبریک آذری جهرمی به سپاه پاسداران
پس از پرتاب موفقیت‌آمیز ماهواره «نور» توسط نیروی هوافضای سپاه پاسداران ایران، محمد جواد آذری جهرمی وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات، در حساب توییتری خود به نیروی هوافضای سپاه تبریک گفت.
آذری جهرمی در مطلبی که منتشر کرده از بازدید آخرین مراحل تولید این ماهواره نوشت: تبریک صمیمانه به نیروی هوافضای سپاه برای این دستاورد بزرگ ملی. سه هفته پیش بازدیدی از آخرین مراحل تولید پرتابگر ۳مرحله‌ای سوخت جامد «قاصد» و ماهواره «نور» داشتم.عالی بودند.
محسن رضایی دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام در پی پرتاب موفقیت‌آمیز ماهواره نور توسط سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، در پیامی نوشت: اقدام غرورآفرین سپاه هم در ساخت موشک ماهواره بر و هم در ساخت ماهواره و نیز در پرتاب دقیق آنکه پس از چند ناکامی‌سایر دستگاه‌ها، صورت گرفت بار دیگر لیاقت، تخصص و شایستگی نیروهای انقلاب در کنار تعهد صمیمانه آنان در عرصه امنیت ایران اسلامی را به منصه ظهور و بروز رساند. امید است تحقق این گام مهم، زمینه حمایت بیشتر از دانشمندان ارجمند ما در این حوزه را فراهم سازد.
تبریک به سپهبد شهید حاج قاسم سلیمانی
پرتاب موفقیت‌آمیز ماهواره نظامی نور به فضا توسط سپاه پاسداران، واکنش تحسین‌برانگیز کاربران فضای مجازی را به‌دنبال داشت. کاربران با داغ کردن هشتگ‌های «سپاه پاسداران»، «ماهواره نور» و «ایران قوی» این موفقیت را به سپهبد شهید حاج قاسم سلیمانی و همرزمان او تبریک گفتند.
یکی از فعالین رسانه‌ای نوشت: «2 نکته جدید از اولین ماهواره نظامی ایران: اول اینکه ماهواره نور 510 ثانیه پس از پرتاب در مدار قرار گرفته است. دوم اینکه ماهواره بر قاصد از روی لانچر متحرک پرتاب شده است».
دیگر فعال رسانه‌ای نوشت: «طبق اطلاعات اعلامی، ماهواره نور با موفقیت پرتاب شده، در مدار 425 کیلومتری قرار گرفته و با ایستگاه زمینی ارتباط برقرار کرده است. این یعنی سپاه انقلابی ما، علی‌رغم همه محدودیت‌ها و تحریم‌ها و خرابکاری‌ها، به توانایی اجرای موفق هر سه مرحله پرتاب ماهواره دست پیدا کرده است».
یکی دیگر از فعالین رسانه‌ای نوشت:«پرتاب ماهواره نظامی نور، آغاز یک انقلاب در سیستم اطلاعات دفاعی ایران خواهد بود. حرکت به سمت تحول در جمع‌آوری و تحلیل اطلاعات، ورود به سیستم‌های فرماندهی، کنترل و ناوبری به دوران جدید و یکپارچه کردن همه یگان‌ها در یک میدان جنگ پیچیده، دستاوردهای حداقلی این انقلاب نوین است».
دیگر فعال رسانه‌ای نوشت: «اقدام بی‌سر و صدا اما موفقیت‌آمیز هوافضای سپاه در پرتاب ماهواره نور که نخستین ماهواره نظامی کشورمان است و قراردادن آن در مدار 425 کیلومتری آن هم در شرایطی که زورگویان عالم در مقابله با یک ویروس درمانده و زمین‌گیر شده‌اند، دستاوردی عظیم، ارزشمند و غرورآفرین برای ایران اسلامی است».
یکی از فعالین فضای مجازی نیز نوشت: «می‌دونید قشنگ‌ترین بخش پرتاب ماهواره چی بود؟ غافلگیری حضرات مدعی صهیونیست؛ همیشه هر خبری می‌شد زود می‌زدن که اینجا تحرکاتی هست و قراره چیزی بشه این‌بار روحشونم خبردار نشد؛ حالا میفتن دنبال اسکن کل ایران، سپاه نشون داد اگه قرار باشه، بلده چیکار کنه که دستگاه‌های جاسوسی صهیونیستی آچمز بشن».
دیگر فعال فضای مجازی نوشت: «گام دوم انقلاب یعنی ایران قوی و ایران قوی یعنی ابرقدرت در همه زمینه‌ها. در گام دوم انقلاب خبرهای غرورآفرین مثل پرتاب ماهواره نور به وفور داریم، دوستان انقلاب ببینند و لذت ببرند، دشمنان انقلاب ببینند و از خشم بترکند.»
یکی از فعالین فضای مجازی با انتشار تصاویر سپهبد شهید حاج قاسم سلیمانی و سردار شهید حسن تهرانی‌مقدم نوشت: «در این جشن موفقیت فضایی، جای شهدا خالیست. این پیروزی را مدیون خون شماییم».
ویژگی های ماهواره بر و پیشران جدید ایران
* بعد از پرتاب موفق دیروز می توانیم بگوییم که در کنار «سفیر» و «سیمرغ»، کشورمان حالا یک پرتابگر مدرن و جدید در اختیار دارد که «قاصد» نام دارد که البته ماهواره بر ۳ مرحله ای است. بر اساس اطلاعات اعلام شده این پرتابگر در مرحله اول خود از سوخت مایع و در دو مرحله دیگر نیز از سوخت جامد بهره می برد. * بر اساس اعلام سردار حاجی زاده فرمانده نیروی هوافضای سپاه در این ماهواره بر از پیشران غیر فلزی و کامپوزیتی استفاده شده و در مرحله سوم آن نیز از موتور فضایی سلمان برای رساندن محموله به مدار استفاده شده است. این سیستم پیشران کامپوزیتی «زهیر» نام دارد. این مسئله به این معنی است که هم در سیستم پیشران و هم بدنه به طور کامل از مواد کامپوزیتی با استفاده از فناوری الیاف کربن استفاده شده که باعث کاهش شدید وزن پرتاب گر نسبت به حامل های عادی می شود. * الیاف کربن یکی از محصولات استراتژیک و مهم در صنعت نظامی است تاجایی که گستره بسیار وسیعی از وسایل نظامی با استفاده از الیاف کربن ساخته می شود. همچنین بدون داشتن این ماده رسیدن به بحث فناوری پنهان کاری میسر نیست. البته در این جا ذکر این نکته بسیار مهم است که الیاف کربن در صنعت هسته ای و بحث ساخت سانتریفیوژهای پیشرفته نیز بسیار مهم است. بر اساس اعلام صنایع دفاعی کشور ایران از سال ۱۳۹۳ به این فناوری دست پیدا کرده است.
* پیشران فضایی سوخت جامد سلمان که دارای نازل متحرک است در دهه فجر رونمایی شد. این پیشران به واسطه نازل (خروجی) متحرک با بهره وری بالاتری امکان تغییر و اصلاح مسیر را در خارج از جو دارد. احتمال دارد که از پیشران سلمان در مراحل بالایی ماهواره‌بر قاصد استفاده شده باشد.
دستاوردهای اطلاعاتی، علمی، نظامی و سیاسی پرتاب ماهواره نور
* یکی از مسائل مهم در خصوص پرتاب های فضایی و البته آزمایش های موشکی برای کشوری مثل ایران، رعایت مسئله حفاظتی و پنهانکاری است. در چند سال اخیر برنامه فضایی کشور ما دچار مشکلاتی شده و چند پرتاب قبلی با عدم توفیق کامل مواجه شدند. با حرکت اخیر، به نوعی سپاه نه فقط از حرکت دشمن برای ایجاد جنگ روانی و ایجاد مانور برتری اطلاعاتی نسبت به ایران جلوگیری کرد، بلکه با غافلگیر کردن آن ها توان پنهانکاری و حفاظت اطلاعات خود را به رخ دشمن کشیده و به نوعی یک آفند روانی اطلاعاتی را علیه آن ها انجام داده است.
* از دوره جنگ سرد تا به امروز بسیاری از مناقشات جهانی توسط تصاویر ماهواره ای کشف شده و در خیلی از پرونده های مهم بین المللی این تصاویر ماهواره ای بودند که باعث شدند حقیقت آشکار شود. *به طور مشخص این بخش از توانایی ها در رده دارایی های استراتژیک بوده و کمتر کشوری حاضر است آن را با دیگر کشورها به اشتراک بگذارد. ورود این توانایی به دارایی های سپاه پاسداران دریچه جدیدی را به روی فرماندهان نظامی و اطلاعاتی ایران باز کرده و به آن ها کمک می کند تا در طرح ریزی های نظامی و اطلاعاتی خود با دقت بسیار بیشتری عمل کنند و برآورد بهتری از نقاط حساس در اطراف ایران و در کل جهان داشته باشند. * این نخستین بار است که جمهوری اسلامی ایران یک ماهواره را با کاربردهای دفاعی به فضا پرتاب می‌کند. همچنین در سابقه برنامه فضایی ایران، پیش از این ماهواره‌برهای سفیر برای مدار ۲۵۰ کیلومتری زمین و سیمرغ برای مدار ۵۰۰ کیلومتری مورد استفاده قرار گرفت که در پرتاب‌های ماهواره‌بر سیمرغ با وجود آن که در آخرین تلاش این ماهواره‌بر، ماهواره ظفر را تا ارتفاع ۵۴۰ کیلومتری سطح زمین رساند، اما موفق به تزریق این ماهواره در مدار نشد. بنابراین روز گذشته نیروی هوافضای سپاه با پرتاب ماهواره نور و تزریق آن به مدار توسط ماهواره‌بر قاصد برای نخستین بار توانست مداری بالاتر از ۲۵۰ کیلومتر یعنی مدار ۴۲۵ کیلومتری را برای کشورمان تثبیت کند.
ویژگی ها و وظایف ماهواره نور
* هرچند درباره توانایی و امکانات ماهواره نور هنوز اطلاعاتی منتشر نشده اما این جمله سرلشکر حسین سلامی فرمانده کل سپاه حاوی نکته مهمی است که نشان می دهد باید منتظر ماند تا ابعاد این دستاورد علمی-دفاعی تشریح شود: «امروز ما می توانیم جهان را از فضا رویت کنیم و این به معنای گسترش اطلاعات راهبردی نیروی دفاعی قدرتمند سپاه پاسداران انقلاب اسلامی است.» * با این حال پیش بینی می شود که ماهواره نور، دارای حداقل یک سیستم تصویربرداری پیشرفته است و به سپاه توانایی رصد نقاط مختلف در کره زمین را می دهد. * بخش عمده نیازهای فضاپایه نظامی شامل رصد تصویری با دید مرئی و حرارتی و رصد راداری سطح زمین، مخابرات امن و رله ارتباطات بین واحدهای مختلف سطحی و هوایی و مراکز فرماندهی و نیز کمک به موقعیت یابی برای ادوات و تسلیحات است.
مدار 425 کیلومتری چه ویژگی هایی دارد؟
* مداری که ماهواره نور در آن قرار گرفته است، 425 کیلومتر اعلام شده که احتمالاً مدار دایروی است یعنی در تمام مدت حرکت، ماهواره ارتفاع ثابتی نسبت به زمین خواهد داشت. پیش از این ماهواره های امید، رصد، نوید و فجر در مدار بیضوی 250 در 375 کیلومتر قرار گرفته بودند. * در مداربیضوی، ماهواره روی یک مسیر بیضوی به دور زمین گردش می کند.درنتیجه طی حرکت خود در کمترین فاصله 250 کیلومتر و بیشترین فاصله 375 کیلومتر در حال جابه جایی است.همین عبور از ارتفاعات کمتر سبب کاهش عمر مداری ماهواره می شود به طوری که تمام چهارماهواره فوق طول عمر سه ماه یا کمترداشتند. در مدار حدود 425 تا 450 کیلومتری که ماهواره نور در آن قرار گرفته است، عمر مداری در حدود نهایتاً سه سال قابل تخمین است. امری که البته باز هم به واسطه عمر تجهیزات نصب شده به عمر عملیاتی منجر می شود.
ناگفته هایی درباره فرماندهی فضایی سپاه
* سپاه طی 10 سال گذشته به دور از نمایش‌های رسانه‌ای با تشکیل فرماندهی فضایی در نیروی هوافضای سپاه مشغول تحقیق، توسعه و ایجاد ظرفیت‌های گسترده فضایی به عنوان یک ضرورت بوده است. * برای نخستین بار در سال 1388 فرمانده معظم کل قوا، در حکم انتصاب فرمانده «نیروی هوایی سپاه»، از عنوان «نیروی هوافضای سپاه» استفاده کردند و بدین ترتیب اولین جرقه ورود سپاه پاسداران به فعالیت های حوزه فضایی به شکل ساختار یافته ایجاد شد. به دنبال این تغییر عنوان، در آذر ماه ۱۳۹۱ فرماندهی فضایی نیروی هوافضای سپاه در یک ساختار موقت شروع به کار کرد و اقدامات متعدد خود را در حوزه پژوهش، تحقیقات، احصاء دانش و تولید ماهواره و ماهواره‌بر ادامه داد. * در سال ۱۳۹۶ از طرف رهبر معظم انقلاب تشکیل فرماندهی فضایی با رویکردی متمرکز در نیروی هوافضای سپاه و با هدف دستیابی به اهداف دفاعی در فضابه طور رسمی ابلاغ شد. از جمله اقدامات موثر این فرماندهی با همکاری سازمان تحقیقات و جهاد خودکفایی نیروی هوافضای سپاه را می‌توان تولید موتور فضایی و تمام کامپوزیتی سلمان برشمرد که به دلیل برخورداری از نازل متحرک قابلیت اصلاح مسیر در خارج از جو را دارد و از این پیشران هم در ماهواره‌بر قاصد استفاده شده است. * این پرتاب از پایگاه پرتاب فضایی سپاه در منطقه شاهرود و در کویر مرکزی ایران انجام شد.
تحلیل فرمانده سپاه از دستاورد جدید
مهم ترین بخش های سخنرانی سرلشکر پاسدار حسین سلامی فرمانده کل سپاه پس از پرتاب و در مدار قرار گرفتن ماهواره نور: * امروز ارتش های قدرتمند دنیا بدون قرار گرفتن در فضا دارای نقشه دفاعی جامعی نیستند. * پس از این دستاورد مهم ما در عرصه گسترش قلمرو و توان اطلاعاتی راهبردی به یک جهش دست یافتیم. * امروز ما می توانیم جهان را از فضا رویت کنیم و این به معنای گسترش اطلاعات راهبردی نیروی دفاعی قدرتمند سپاه پاسداران انقلاب اسلامی است. * قرار گرفتن این ماهواره چند منظوره در فضا هم در عرصه IT و نبردهای اطلاعاتی می تواند برای ما ارزش افزوده استراتژیک تولید کند و هم در جنگ‌های اطلاعاتی زمینه‌های قدرتمندی را برای ما ایجاد می‌کند.
کدام کشورها ماهواره نظامی دارند؟
* آمریکا در حال اداره کردن حدود نیمی از تمام ماهواره‌های نظامی جهان است و سالانه بیش از 20 میلیارد دلار بابت فعالیت‌های فضایی هزینه می‌کند.
* روسیه نیز دومین کشور دارای بیشترین ماهواره صرفاً نظامی فعال است. این کشور بیش از 150 ماهواره فعال در فضا دارد.
* چین (با حدود 300 ماهواره فعال در فضا)، اروپا، ژاپن، هند، رژیم اشغالگر قدس و بقیه کشورهای فعال در حوزه‌های فضایی (با حدود 700 ماهواره فعال در فضا) نیز در حال گسترش استفاده نظامی از فضا هستند تا از این رقابت مهم فضایی عقب نمانند. *برخی دیگر از کشور ها هم دارای ماهواره نظامی هستند اما با این تفاوت که مصرف کننده و دریافت کننده اطلاعات مورد نیاز از دیگران هستند در حالی که اکنون ایران را نیز می توان در جمع کشورهایی به حساب آورد که خود توان ارسال و ناوبری ماهواره نظامی را دارند. * پژوهشگران می‌گویند، آینده تسلیحات فضایی کشورها را قادر می‌کند تا علاوه بر حفظ امنیت جغرافیایی و سیاسی، دارایی‌های فضایی خود را محافظت کنند و همچنین آن ها را قادر می‌سازد تا در صورت لزوم به سرعت حمله‌هایی به نقاط مختلف زمین در وسعت مکانی گسترده‌ای انجام دهند.
