معمای ترامپ

کبنا ؛پس از سرنگونی پهپاد جاسوسی آمریکا در حریم هوایی ایران توسط نیروی هوا و فضای سپاه پاسداران و واکنش‌های بین‌المللی که متعاقب آن رخ داد، دونالد ترامپ رئیس ایالات متحده آمریکا بار دیگر به شبکه تلویزیونی NBC گفت که حاضر است بدون هیچ پیش‌شرطی با ایران وارد مذاکره شود. او که پیش از این در واکنش به سرنگونی هواپیمای بدون سرنشین ارتش آمریکا در تنگه هرمز مدعی شده بود که ایران اشتباه بزرگی را مرتکب شده و پس از آن ضمن عقب‌نشینی از گفته‌های خود گفت که در آخرین لحظات، فرمان توقف حمله به سه پایگاه موشکی ایران را صادر کرده است، بار دیگر روز گذشته به بیان جزئیات بیشتری از این ادعا پرداخت و گفت: هواپیماها آماده پرواز بودند، اما وقتی که فهمیدم ممکن است حدود 150 نفر در جریان این حملات کشته شوند، فکر کردم که به خاطر یک هواپیمای بدون سرنشین لازم به انجام چنین کاری نیست، در‌نتیجه از تصمیم خود منصرف شدم. علاوه بر این، چنین موضوعی ممکن بود وضعیت را به نقطه‌ای غیر قابل بازگشت برساند.
هر‌چند ترامپ در گفت‌و‌گو با تلویزیون NBC بار دیگر گفته است که مذاکرات با ایران باید با محوریت توان موشکی این کشور باشد و نیز مدعی شده که تحریم‌های بیشتری علیه ایران اعمال خواهد کرد، اما روز گذشته نانسی پلوسی رئیس دموکرات مجلس نمایندگان آمریکا در واکنش به این سخنان ترامپ مبنی بر عقب‌‌نشینی از حمله به سه سایت موشکی ایران، گفت که ما در وضعیت بسیاری خطرناکی قرار داریم که تنها راهکار موجود برای تامین منافع آمریکا، کاهش تنش در منطقه است. او همچنین تاکید کرد که تمامی رهبران دموکرات آمریکا که اینک اکثریت را در مجلس نمایندگان بر عهده دارند، اجازه آغاز هیچ‌گونه درگیری را بدون تایید کنگره نخواهند داد.
آیا ترامپ راهبرد مشخصی در قبال ایران دارد؟
ترامپ در حالی در طول یک سال گذشته بارها و بارها از تمایل خود برای مذاکره با ایران صحبت کرده که همزمان ضمن تشدید جنگ اقتصادی با ایران، ایالات متحده تحرکات معنادار نظامی را نیز در منطقه خلیج فارس در دستور کار قرار داده است. در این میان به گفته کارشناسان دو سطح تحلیل را برای اتخاذ روند پاندولی در سخنان و سیاست‌های ترامپ در قبال ایران می‌توان مدنظر قرار داد. نخست اینکه ترامپ از زمان روی کار آمدنش طبق یک استراتژی از پیش تعیین شده سعی کرده است در طول دو سال و نیم گذشته موضوع ایران را از چالش به تهدید بدل کرده و در این میان طبق نظریه بازی‌ها با قرار گرفتن در نقطه «‌نش»، ضمن تحت تاثیر قرار دادن افکار عمومی بین‌المللی، سعی کرده امکان چرخش به سمت مذاکره و یا تقابل نظامی را برای خود محفوظ بدارد. به همین دلیل برخی ناظران معتقدند که تاکید ترامپ بر روی مذاکره بدون پیش‌شرط با ایران که همزمان با تشدید جنگ روانی و اقتصادی علیه ایران است، به منظور شروع مذاکره بدون پیش‌شرط بوده و در خلال مذاکرات احتمالی واشنگتن تمامی 12 بند مطرح شده مایک پمپئو وزیر خارجه این کشور را بر روی میز گفت‌و‌گوها قرار خواهد داد؛ امری که می‌تواند هر نوع مذاکره‌ای را در هر سطحی فرسایشی و متوقف کند.
بازیگر بحران‌ساز
از سوی مقابل برخی از تحلیلگران و حتی مقامات ارشد پیشین آمریکایی تاکید دارند که دونالد ترامپ هیچ استراتژی مشخصی در قبال راهبردهای سیاست خارجی دولتش ندارد. در همین رابطه چندی قبل لئون پانتا رئیس اسبق سیا و وزیر دفاع سابق آمریکا در زمان ریاست‌ جمهوری باراک اوباما گفته بود که هر‌چه فکر می‌کنم که ترامپ از چه اصول و خط‌مشی پیروی می‌کند کمتر به نتیجه می‌رسم. کارشناسان آمریکایی همچنین علاوه بر اینکه معتقدند ترامپ متخصص تخریب سیاست خارجی آمریکا در طول دو سال و نیم گذشته بوده، تاکید دارند که رویکرد وی در قبال خروج از برجام، پیمان آب و هوایی پاریس، نفتا و نیز شروع جنگ اقتصادی با متحدان سنتی و چین نشان دهنده آن است که آمریکا اکنون با رئیس‌جمهوری نامتعارف مواجه است که علاوه بر داخل کشور، چالش‌های متعددی را در روابط خارجی ایالات متحده رقم زده است. در همین راستا، روز گذشته علاوه بر اینکه یک تحلیلگر ارشد موسسه چتم هاوس به شبکه تلویزیونی CNN گفته است که ترامپ به دلیل شکست راهبردهای خود در قبال ایران، برای رسیدن به یک توافق با تهران تلاش می‌کند و موفقیت کارزار انتخاباتی او نیز تا حدودی بستگی به این موضوع دارد، روزنامه واشنگتن‌پست نیز طی گزارشی با بیان اینکه رئیس‌جمهوری کنونی آمریکا استاد ایجاد بحران در روابط خارجی آمریکاست، آورده است: واقعه پنجشنبه گذشته نشان داد که سیاست خارجی آمریکا تا چه میزان آشفته است. حتی مقامات ارشد کاخ سفید نیز درک درستی از نظرات واقعی ترامپ ندارند، به همین دلیل سوگیری‌های او به خصوص در قبال ایران، سبب شده که هر لحظه امکان یک درگیری ناخواسته در منطقه متحمل باشد و این نشان می‌دهد که استاد خلق بحران‌ها خود نمی‌داند که چگونه باید از آن خارج شود. (ابتکار)