تاریخ انتشار
چهارشنبه ۲۶ تير ۱۳۹۸ ساعت ۱۷:۴۹
کد مطلب : ۴۱۱۱۰۹
یادداشت
قهوه و قهوه‌خانه‌نشینی
صیاد خردمند
۰
مطلبی که می خوانید از سری یادداشت های مخاطبین کبنانیوز است و انتشار آن الزاما به معنی تایید تمام یا بخشی از آن نیست. می توانید با ارسال یادداشت خود، این مطلب را تأیید یا نقد کنید.
کبنا ؛قهوه و قهوه خانه نشینی در ایران پدیده ای نوین و نوظهور تلقی نمی‌شود، این مفهوم سبقه‌ای تاریخی دارد و میتوان سیر آن را تا پیش از عهد صفوی جستجو کرد. رواج قهوه خانه‌ها به شکل امروزی آن با هویت و فرهنگ و جامعه ایرانی در دوران صفویه تا حدودی متفاوت است.
در ایران طبقه متوسط اجتماعی به تقلید از فضای روشنفکری غرب و عموماً فرانسه، تلاش کرد تا محفل های اجتماعی خود را از پاتوق های اجتماعی قشر ضعیف و کارگر جامعه جدا سازد و برای این منظور قهوه خانه و کافی شاپ را به عنوان فرهنگی مدرن در برابر قهوه خانه های سنتی قرار داد.
کارل اشمیت عنوان می کند قهوه نمادی ست از تمایل طبقه‌ی شهرنشین برای لذت بردن از امنیتی که هنوز به مخاطره نیافتاده است. یورگن هابرماس آلمانی نیز بر این باور است که قهوه‌خانه مکانی است که جوانان بورژوا می‌توانند بدون محدودیت‌های خانواده، شهر یا اجتماع با یکدیگر ارتباط برقرار کنند.
کافه‌ها و کافی‌شاپ‌ها در استان ما نیز به تبع از تغییرات فرهنگ مصرفی و استحاله شدن سبک زندگی در سطح کشور متحول شده است؛ بخشی از این تحولات را میتوان به کمک مدل نظریه حوزه عمومی «هابر ماس» تببین کرد، وی براین باورست: که قهوه‌خانه جایی ست برای گفت و گو و مفاهمه در باب امر روزمره و مکان و فضای تبدیل امر فردی و شخصی به امور جمعی و اجتماعی است. فرهنگ قهوه‌خانه یعنی شهر دارای حیات است و به گفت و گو نشسته است و به اختصار باید گفت قهوه خانه نماد بیداری و روشنگری‌ست. اما قهوه خانه‌ها در استان تنها با نظریه هابر ماس قابل تبیین نیست و دلایل جذابیت قهوه خانه برای جوانان امروزی را باید در جای دیگری جست و جو کرد. امروزه جوانان با حجم عظیمی از فشار اجتماعی و هنجاری روبه رو هستند، از یک طرف حیات اجتماعی از جوانان کار، هویت و تشخص اجتماعی طلب می کند و از طرف دیگر آنها را با یک بی تفاوتی مطلق رها کرده است، در این وضعیت طبیعی ست شاهد هجوم جوانان به کافی‌شاپ و قهوه خانه باشیم، زیرا که در آنجا از حال و آینده شان نمی‌پرسند!! او را مواخذه و بازخواست نمی‌کنند !! و اساسا قهوه خانه محل رها شدگی و خارج شدن از جریان ناکام زندگی روزمره است !! قهوه مکانی ست که در آن میتوان از نظرها پنهان شد و از انتظارات و خواسته های اجتماعی گریخت و در انتها قهوه خانه امکانی است که از طریق آن میتوان برای زمانی کوتاه از لحظه نامطلوب کنونی فارغ و جدا شد.
==========
صیاد خردمند
در ایران طبقه متوسط اجتماعی به تقلید از فضای روشنفکری غرب و عموماً فرانسه، تلاش کرد تا محفل های اجتماعی خود را از پاتوق های اجتماعی قشر ضعیف و کارگر جامعه جدا سازد و برای این منظور قهوه خانه و کافی شاپ را به عنوان فرهنگی مدرن در برابر قهوه خانه های سنتی قرار داد.
کارل اشمیت عنوان می کند قهوه نمادی ست از تمایل طبقه‌ی شهرنشین برای لذت بردن از امنیتی که هنوز به مخاطره نیافتاده است. یورگن هابرماس آلمانی نیز بر این باور است که قهوه‌خانه مکانی است که جوانان بورژوا می‌توانند بدون محدودیت‌های خانواده، شهر یا اجتماع با یکدیگر ارتباط برقرار کنند.
کافه‌ها و کافی‌شاپ‌ها در استان ما نیز به تبع از تغییرات فرهنگ مصرفی و استحاله شدن سبک زندگی در سطح کشور متحول شده است؛ بخشی از این تحولات را میتوان به کمک مدل نظریه حوزه عمومی «هابر ماس» تببین کرد، وی براین باورست: که قهوه‌خانه جایی ست برای گفت و گو و مفاهمه در باب امر روزمره و مکان و فضای تبدیل امر فردی و شخصی به امور جمعی و اجتماعی است. فرهنگ قهوه‌خانه یعنی شهر دارای حیات است و به گفت و گو نشسته است و به اختصار باید گفت قهوه خانه نماد بیداری و روشنگری‌ست. اما قهوه خانه‌ها در استان تنها با نظریه هابر ماس قابل تبیین نیست و دلایل جذابیت قهوه خانه برای جوانان امروزی را باید در جای دیگری جست و جو کرد. امروزه جوانان با حجم عظیمی از فشار اجتماعی و هنجاری روبه رو هستند، از یک طرف حیات اجتماعی از جوانان کار، هویت و تشخص اجتماعی طلب می کند و از طرف دیگر آنها را با یک بی تفاوتی مطلق رها کرده است، در این وضعیت طبیعی ست شاهد هجوم جوانان به کافی‌شاپ و قهوه خانه باشیم، زیرا که در آنجا از حال و آینده شان نمی‌پرسند!! او را مواخذه و بازخواست نمی‌کنند !! و اساسا قهوه خانه محل رها شدگی و خارج شدن از جریان ناکام زندگی روزمره است !! قهوه مکانی ست که در آن میتوان از نظرها پنهان شد و از انتظارات و خواسته های اجتماعی گریخت و در انتها قهوه خانه امکانی است که از طریق آن میتوان برای زمانی کوتاه از لحظه نامطلوب کنونی فارغ و جدا شد.
==========
صیاد خردمند
