تاریخ انتشار
جمعه ۲۷ ارديبهشت ۱۳۹۸ ساعت ۲۰:۰۹
کد مطلب : ۴۰۹۷۰۶
ریشه‌های تاریخی/
طایفه جلیل
۴۲
مطلبی که می خوانید از سری یادداشت های مخاطبین کبنانیوز است و انتشار آن الزاما به معنی تایید تمام یا بخشی از آن نیست. می توانید با ارسال یادداشت خود، این مطلب را تأیید یا نقد کنید.
کبنا ؛اینجانب احمد بحر العلوم مؤلف کتاب ((نسب نامه قبایل و طوایف کهگیلویه و بویراحمد) که از ص 739 تا ص 762 کتاب مزبور به توصیف نسب و معرفی برخی از افراد طایفه جلیل و گزیده‌ای از شرح حال آنان پرداخته‌ام. اکنون با تحقیق و تفحص و اطلاعات مأخوذه اخیر اظهار می‌دارم که با توجه به وسعت حوزه مورد پژوهش و از طرف دیگر چون راویان این طایفه در کتاب مزبور از طبقه عوام و برخی از آنان اطلاعات کاملی در اختیار اینجانب قرار نداده‌اند منجر به این شده که برخی فامیل‌ها و افراد سرشناس، بزرگ و محترم طایفه جلیل از قلم بیفتد و یا نسب نیکو و والای آنان صحیح لحاظ نشود، اکنون جهت تنویر افکار و اذهان عموم و خوانندگان عزیز، بصورت کلی به شرح برخی از آن فامیل‌ها می‌پردازم و وظیفه قلمی و انسانی خود می دانم که در تجدید چاپ کتاب مزبور، این اصلاحات را الحاق و لحاظ نمایم.
-در ص 739، پاراگراف سوم، سطر اول از کتاب مزبور به نادرست چنین آمده ((طایفه جلیل که اصل و نسب از ایل دشتموری دارند))- صحیح این جمله این است که عنوان دشتموری، یک ایل نبوده، بلکه یک اتحادیه سیاسی میان برخی از طوایف ایل بویراحمد از جمله جلیل، اولاد میرزاعلی، تاس احمدی، باطولی، برآفتابی، شرون و شیوخ کهگیلویه بوده که در زمان محمدطاهر خان بویراحمدی شکل گرفت و هدف از این اتحادیه این بود که در مقابل اتحاد طوایف آقا و قایدگیوی، بصورت متحد همدیگر را یاری کنند و چون این نشست و اتحادیه در مکانی به نام دشتمور طایفه جلیل صورت گرفت نام آن مکان یعنی دشتمور را بر خود گرفت و تا کنون هیچ گونه سند، ادله، شواهد و قراینی دال بر وجود نیای مشترک این طوایف وجود ندارد.
-در سطر سوم پاراگراف فوق الاشاره به نادرست چنین آمده که جد طایفه جلیل در بویراحمد سردسیر، ملارشید و ملأ کلبی و ... بوده است در حالیکه صحیح آن است که ملأ رشید پدر ملأ کلبی و ملأ کلبی پدر ملأ ربیع و ملأ ربیع پدر ملأ رشید ثانی است و این مجموعه از بزرگان طایفه شرونی ساکن فعلی کهگیلویه بوده‌اند و با مردم طایفه جلیل متفاوت و دارای نیای واحدی نیستند.
-در سطور سوم تا نهم پاراگراف صدر الاشاره به نادرست چنین آمده که طایفه جلیل در پایان دولت افشاریان به سردسیر و گرمسیر فعلی طایفه جلیل در بویراحمد سردسیر آمده و این مکان‌ها را تصرف نموده‌اند در حالیکه صحیح آنست که اولاً، افشاریان دولت نبوده، بلکه یکی از حکومت‌ها و سلسله‌های حاکم بر ایران بوده است. ثانیاً، طایفه جلیل حتی پیش از شکل گیری ایل بویراحمد وجود داشته است و قدمت تاریخی این طایفه به قبل از دوران صفویه بر می‌گردد. ثالثاً، محل سکونت گرمسیر طایفه جلیل از اوایل دوران صفویه تا اواسط دوران قاجاریه، روستاهای خیرآباد-لیشتر-دشتمور و پادوک بوده است و سردسیر آنان منطقه فعلی سردسیر باضافه مناطق بابکان، دیلگون، پراشکفت، تیگوی، آلیوری و کوه تیراحمد بوده است و از اواسط حکومت قاجاریه به بعد و به تدریج آن بخش از طایفه جلیل که به خیرآباد جلیل نرفتند، منطقه معروف به پشتکوه جلیل در منطقه رستم ممسنی را به عنوان مکان سکونت گرمسیری خود خریداری یا تصرف نمودند.
-در ص 756 کتاب مزبور، اصل و نسب و جایگاه اولاد مرحوم کا جمشید از طایفه جلیل نادرست بیان شده است و صحیح آنست که این مجموعه والا نسب، نیکوتبار و از جلیل‌های قدیم، اصیل و دشتموری بوده‌اند. یعنی جزء یکی از سه تیره طایفه جلیل قدیم و اصیل به نام گشاسی هستند. از نوادگان مرحوم کی محمدرضا جلیل کلانتر بزرگ و نامی طایفه جلیل دشتموری بوده و جد اعلایشان به مرحوم محمد زکی خان گشاسی ختم می‌شود.
اولاد کی محمدرضا جلیل به موازات اولاد مرحوم کی طلا جلیل، ارشد و شناسنامه طایفه جلیل بوده‌اند. جلیل‌های قدیم، اصیل و دشتموری، شعبه‌ای از ایل دشمن زیاری کهگیلویه بوده‌اند و دکتر جواد صفی نژاد در کتاب ((عشایر مرکزی ایران))، ص 73 بر این مهم صحه گذاشته است.
چون تاریخ و شجره نامه این خانواده بزرگ، خود به کتابی مستقل نیاز دارد در اینجا ناگزیر هستیم که فقط به به بعضی رئوس و کلیات اشاره نماییم.
کی محمدرضا جلیل کلانتر طایفه جلیل دارای 6 پسر به نام های کی بارونی-کی ضامن- کی شکر-کی تیراحمد-کی ملک محمد و کی ملک احمد بوده است. اولاد کی ملک احمد و فرزند او یعنی کی نظر در روستای خیرآباد جلیل سکونت دارند و نام خانوادگی آنها جلیل است. اولاد کی ملک محمد و فرزند او یعنی کی جعفر و فرزند او یعنی کی مظفر، بخشی از آنها در روستای خیرآباد جلیل و لیشتر سکونت دارند و نام خانوادگی آنها حجازی زاده-حق نجات و ... است. بخش دیگر آنها در طایفه جلیل بویراحمد سردسیر سکونت دارند و نام خانوادگی آنها فرخ زاد، جانی پور، کوثری، جویبار نژاد، الوندی، مرادیان و... است.
-اولاد کی بارونی، بخشی از آنها در روستای خیرآباد جلیل از بویراحمد گرمسیر سکونت دارند و به نام اولاد کا عباس و کا علی حیدر معروف هستند و نام خانوادگی آنها عباس نژاد-علی پور-دالوند-مرارت و صفدری است. بخش دیگر آنها در طایفه جلیل بویراحمد سردسیر سکونت دارند و نام خانوادگی انها جمشیدی است و جهت اطلاع یک رشته از شجره آنها را بیان می‌کنیم بدینصورت: حاج اصغر جمشیدی فرزند مرحوم مشهدی علی اکبر-فرزند مرحوم کا جمشید-فرزندکا محمد-فرزند کا خورشید-فرزند کا قمبر-فرزند کا عسکر-فرزند کا علی حیدرفرزند کی بارونی فرزند کی محمدرضا-فرزند کی نظر- فرزند کی علی پناه- فرزند کی محمدرضا-فرزند جلیل فرزند کی ملک احمد فرزند محمد زکی خان گشاسی حاکم و کلانتر نامی و مقتدر چهار بنیچه کهگیلویه بزرگ.
-مرحوم کی علی پناه شهبازنژاد ساکن روستای خیرآباد جلیل از بویراحمد گرمسیر فرزند کی جونباز-فرزند کی شهباز –فرزند کی علی پناه فرزند کی طلا-فرزند ملأ هاشم فرزند کی سلیمان فرزند کی علی پناه فرزند کی محمدرضا فرزند جلیل. این مجموعه چون در منطقه‌ای در جوار روستای خیرآباد جلیل بنام «جونکی» سکونت داشته‌اند به جلیل‌های «جونکی» معروف هستند. لازم به ذکر است همانطور که در کتاب نام آوران گمنام تألیف محمدجعفر جعفری آمده است، بزرگان جلیل‌های قدیم و اصیل و دشتموری دارای پیشوند ((کی)) می‌باشند.
بخش دیگری از طایفه جلیل اصیل و قدیم که در کتاب مزبور لحاظ نشده است، بقایای جلیل‌های جاکی یا خلیلی هستند که اکثریت به شهرستان لردگان بختیاری مهاجرت کرده‌اند و از آنها تعدادی خانوار در منطقه طایفه جلیل بویراحمد سردسیر وجود دارد که به اولاد حسن معروف هستند و نام خانوادگی آنها احسانی است. آقای ابراهیم احسانی فرزند مرحوم مشهدی جانقلی-فرزند کا حسن فرزند کا حسینعلی فرزند کا محمدعلی، فرزند ملأ مصطفی، فرزند ملأ رجب.
ضمناً چندین فامیل محترم از طایفه جلیل بویراحمد سردسیر از جمله اولاد کا عسکر، کا قلی، کا مؤمن، کا مهرعلی و .... در کتاب مزبور از قلم افتاده است و تلاش می‌شود که انشاء الله در جلد دوم لحاظ شوند.
-در ص 739، پاراگراف سوم، سطر اول از کتاب مزبور به نادرست چنین آمده ((طایفه جلیل که اصل و نسب از ایل دشتموری دارند))- صحیح این جمله این است که عنوان دشتموری، یک ایل نبوده، بلکه یک اتحادیه سیاسی میان برخی از طوایف ایل بویراحمد از جمله جلیل، اولاد میرزاعلی، تاس احمدی، باطولی، برآفتابی، شرون و شیوخ کهگیلویه بوده که در زمان محمدطاهر خان بویراحمدی شکل گرفت و هدف از این اتحادیه این بود که در مقابل اتحاد طوایف آقا و قایدگیوی، بصورت متحد همدیگر را یاری کنند و چون این نشست و اتحادیه در مکانی به نام دشتمور طایفه جلیل صورت گرفت نام آن مکان یعنی دشتمور را بر خود گرفت و تا کنون هیچ گونه سند، ادله، شواهد و قراینی دال بر وجود نیای مشترک این طوایف وجود ندارد.
-در سطر سوم پاراگراف فوق الاشاره به نادرست چنین آمده که جد طایفه جلیل در بویراحمد سردسیر، ملارشید و ملأ کلبی و ... بوده است در حالیکه صحیح آن است که ملأ رشید پدر ملأ کلبی و ملأ کلبی پدر ملأ ربیع و ملأ ربیع پدر ملأ رشید ثانی است و این مجموعه از بزرگان طایفه شرونی ساکن فعلی کهگیلویه بوده‌اند و با مردم طایفه جلیل متفاوت و دارای نیای واحدی نیستند.
-در سطور سوم تا نهم پاراگراف صدر الاشاره به نادرست چنین آمده که طایفه جلیل در پایان دولت افشاریان به سردسیر و گرمسیر فعلی طایفه جلیل در بویراحمد سردسیر آمده و این مکان‌ها را تصرف نموده‌اند در حالیکه صحیح آنست که اولاً، افشاریان دولت نبوده، بلکه یکی از حکومت‌ها و سلسله‌های حاکم بر ایران بوده است. ثانیاً، طایفه جلیل حتی پیش از شکل گیری ایل بویراحمد وجود داشته است و قدمت تاریخی این طایفه به قبل از دوران صفویه بر می‌گردد. ثالثاً، محل سکونت گرمسیر طایفه جلیل از اوایل دوران صفویه تا اواسط دوران قاجاریه، روستاهای خیرآباد-لیشتر-دشتمور و پادوک بوده است و سردسیر آنان منطقه فعلی سردسیر باضافه مناطق بابکان، دیلگون، پراشکفت، تیگوی، آلیوری و کوه تیراحمد بوده است و از اواسط حکومت قاجاریه به بعد و به تدریج آن بخش از طایفه جلیل که به خیرآباد جلیل نرفتند، منطقه معروف به پشتکوه جلیل در منطقه رستم ممسنی را به عنوان مکان سکونت گرمسیری خود خریداری یا تصرف نمودند.
-در ص 756 کتاب مزبور، اصل و نسب و جایگاه اولاد مرحوم کا جمشید از طایفه جلیل نادرست بیان شده است و صحیح آنست که این مجموعه والا نسب، نیکوتبار و از جلیل‌های قدیم، اصیل و دشتموری بوده‌اند. یعنی جزء یکی از سه تیره طایفه جلیل قدیم و اصیل به نام گشاسی هستند. از نوادگان مرحوم کی محمدرضا جلیل کلانتر بزرگ و نامی طایفه جلیل دشتموری بوده و جد اعلایشان به مرحوم محمد زکی خان گشاسی ختم می‌شود.
اولاد کی محمدرضا جلیل به موازات اولاد مرحوم کی طلا جلیل، ارشد و شناسنامه طایفه جلیل بوده‌اند. جلیل‌های قدیم، اصیل و دشتموری، شعبه‌ای از ایل دشمن زیاری کهگیلویه بوده‌اند و دکتر جواد صفی نژاد در کتاب ((عشایر مرکزی ایران))، ص 73 بر این مهم صحه گذاشته است.
چون تاریخ و شجره نامه این خانواده بزرگ، خود به کتابی مستقل نیاز دارد در اینجا ناگزیر هستیم که فقط به به بعضی رئوس و کلیات اشاره نماییم.
کی محمدرضا جلیل کلانتر طایفه جلیل دارای 6 پسر به نام های کی بارونی-کی ضامن- کی شکر-کی تیراحمد-کی ملک محمد و کی ملک احمد بوده است. اولاد کی ملک احمد و فرزند او یعنی کی نظر در روستای خیرآباد جلیل سکونت دارند و نام خانوادگی آنها جلیل است. اولاد کی ملک محمد و فرزند او یعنی کی جعفر و فرزند او یعنی کی مظفر، بخشی از آنها در روستای خیرآباد جلیل و لیشتر سکونت دارند و نام خانوادگی آنها حجازی زاده-حق نجات و ... است. بخش دیگر آنها در طایفه جلیل بویراحمد سردسیر سکونت دارند و نام خانوادگی آنها فرخ زاد، جانی پور، کوثری، جویبار نژاد، الوندی، مرادیان و... است.
-اولاد کی بارونی، بخشی از آنها در روستای خیرآباد جلیل از بویراحمد گرمسیر سکونت دارند و به نام اولاد کا عباس و کا علی حیدر معروف هستند و نام خانوادگی آنها عباس نژاد-علی پور-دالوند-مرارت و صفدری است. بخش دیگر آنها در طایفه جلیل بویراحمد سردسیر سکونت دارند و نام خانوادگی انها جمشیدی است و جهت اطلاع یک رشته از شجره آنها را بیان می‌کنیم بدینصورت: حاج اصغر جمشیدی فرزند مرحوم مشهدی علی اکبر-فرزند مرحوم کا جمشید-فرزندکا محمد-فرزند کا خورشید-فرزند کا قمبر-فرزند کا عسکر-فرزند کا علی حیدرفرزند کی بارونی فرزند کی محمدرضا-فرزند کی نظر- فرزند کی علی پناه- فرزند کی محمدرضا-فرزند جلیل فرزند کی ملک احمد فرزند محمد زکی خان گشاسی حاکم و کلانتر نامی و مقتدر چهار بنیچه کهگیلویه بزرگ.
-مرحوم کی علی پناه شهبازنژاد ساکن روستای خیرآباد جلیل از بویراحمد گرمسیر فرزند کی جونباز-فرزند کی شهباز –فرزند کی علی پناه فرزند کی طلا-فرزند ملأ هاشم فرزند کی سلیمان فرزند کی علی پناه فرزند کی محمدرضا فرزند جلیل. این مجموعه چون در منطقه‌ای در جوار روستای خیرآباد جلیل بنام «جونکی» سکونت داشته‌اند به جلیل‌های «جونکی» معروف هستند. لازم به ذکر است همانطور که در کتاب نام آوران گمنام تألیف محمدجعفر جعفری آمده است، بزرگان جلیل‌های قدیم و اصیل و دشتموری دارای پیشوند ((کی)) می‌باشند.
بخش دیگری از طایفه جلیل اصیل و قدیم که در کتاب مزبور لحاظ نشده است، بقایای جلیل‌های جاکی یا خلیلی هستند که اکثریت به شهرستان لردگان بختیاری مهاجرت کرده‌اند و از آنها تعدادی خانوار در منطقه طایفه جلیل بویراحمد سردسیر وجود دارد که به اولاد حسن معروف هستند و نام خانوادگی آنها احسانی است. آقای ابراهیم احسانی فرزند مرحوم مشهدی جانقلی-فرزند کا حسن فرزند کا حسینعلی فرزند کا محمدعلی، فرزند ملأ مصطفی، فرزند ملأ رجب.
ضمناً چندین فامیل محترم از طایفه جلیل بویراحمد سردسیر از جمله اولاد کا عسکر، کا قلی، کا مؤمن، کا مهرعلی و .... در کتاب مزبور از قلم افتاده است و تلاش می‌شود که انشاء الله در جلد دوم لحاظ شوند.
